*ຄໍາສັບທີ່ມີພະຍັນຊະນະແກນພື້ນສຽງໃກ້ຄຽງກັນ ເມື່ອປະກອບດ້ວຍສະຫລະ ແລະ ມີຕົວສະກົດຕາຍ, ທັງອັກສອນສູງ ແລະ ຕໍ່າ ຈໍາແນກສຽງຍາກ ໂດຍສະເພາະສໍານຽງສຽງເວົ້າຂອງຫລາຍທ້ອງຖ່ິນ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ດີການຂຽນແມ່ນເອກະພາບກັນພາຍໃຕ້ຫລັກການປາກເວົ້າ ແລະ ຂີດຂຽນ ກໍ່ຄືຫລັກໄວຍາກອນປັດຈຸບັນ. ບົດນີ້ ຈຶ່ງນໍາເອົາບາງຄໍາມາທົບທວນກັນຕ່ືມອີກ. ຄໍາ “ຫລາກ” ຄໍາພະຍາງດຽວ ເປັນຄໍາຄຸນນາມໝາຍເຖິງຕ່າງ, ປະຫລາດ. ຄໍານີ້ໄປປະສົມເປັນຄໍາສອງພະຍາງກໍ່ມີ ແລະ ມີຄວາມໝາຍຕ່າງກັນໄປ ເຊັ່ນ ຫລາກຫລາຍ, ສະຫລາກ.

    ຄໍາ “ລາກ”ຄໍານີ້ອ່ານອອກສຽງຕ່າງກັນຈະແຈ້ງກັບຄໍາ“ຫລາກ” ແລະ ບໍ່ສາມາດໃຊ້ແທນກັນໄດ້. ລາກເປັນຄໍາກໍາມະ ຫລື ກິລິຍາໝາຍເຖິງດຶງ, ແກ່. ເປັນຄໍາຄຸນນາມໝາຍເຖິງລ່າມ, ຢ່ອນລົງເຖິງພ້ືນດັ່ງໜັງສືນິທານສຽວສະຫວາດ ມີບາງເນື້ອໃນວ່າ “ລາວກໍ່ຈ້ອນຜ້າຂຶ້ນປົກລ່າມປາຍຕີນ...”. ຄໍານີໄປປະສົມເປັນຄໍາສອງພະຍາງ ກໍ່ມີເຊັ່ນ ລາກແກ່. ຄໍາ “ຫລາດ” ເປັນຊື່ປາແນວໜຶ່ງ ຕົວຄ້າຍຄືປາຫລົດ ແຕ່ໂຕໃຫຍ່ກວ່າ, ພື້ນທ້ອງເປັນສີນໍ້າຕານແກ່, ບາງຕົວມີລາຍຂາວເປັນວົງກົມໆ, ບາງຕົວມີລາຍດໍາແກມເຫລືອງ ພາດແຕ່ສັນຫລັງລົງພື້ນທ້ອງ, ມີໜາມທີ່ຫລັງຍາວຕິດຕໍ່ກັນຈົນເຖິງຫາງ, ປາຫລາດມີປາກ ຫລື ສົບແຫລມ. ຮູບຂຽນ “ຫລາດ” ມີຄໍາສອງພະຍາງເຊັ່ນ ສະຫລາດ ໝາຍເຖິງບໍ່ໂງ່, ມີໄຫວພິບ...

   ສ່ວນຄໍາ “ລາດ” ເປັນຄໍານາມໝາຍເຖິງບ່ອນທີ່ເປັນຫີນແຜ່ນປູຕ່ໍາລົງເລື້ອຍໆຕາມທໍາມະຊາດ ເອີ້ນວ່າລາດ ຫລື ຫີນລາດ. ນອກນັ້ນ ຍັງໝາຍເຖິງຕະຫລາດ, ບ່ອນສໍາລັບຂາຍເຄື່ອງຂອງອຸປະໂພກບໍລິໂພກ. ລາດຍັງເປັນຊ່ືເງິນບູຮານ, ເງິນບູຮານ ມີເງິນລາດ, ເງິນອັດ, ເງິນເບ້ຍ. ຮູບຄໍາ “ລາດ” ມີຄໍາສອງ- ສາມພະຍາງທີ່ຄວາມໝາຍຕ່າງ ກັນໄປເຊັ່ນ ໄກ່ພື້ນເມືອງລາວທົ່ວໄປ ກໍ່ຄື  ໄກ່ລາດ(ຈະບໍ່ຂຽນເປັນໄກ່ ຫລາດ), ລາດຢາງ ກ່ໍຄື ປູດ້ວຍຢາງ ຄື ເສັ້ນທາງລາດຢາງໝາກຕອຍ... ລາດຕະເວນ ໝາຍເຖິງຖ່ຽວກວດເບິ່ງ. ລາດຟາດ ໝາຍເຖິງທີ່ລົ້ມໄປທາງດຽວກັນ, ລົ້ມລະເນລະນາດ ເຊັ່ນຕົ້ນໄມ້ລົ້ມລາດຟາດ.

ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງນໍາມາສຶກສາຮ່ວມ ກັນຄືດັ່ງນີ້ແລ, ພໍ້ກັນໃໝ່ບົດຕໍ່ໄປ.

ຮິບໂຮມໂດຍ: ພະກາ

KPL