ຂປລ.ອ້າງຕາມ ວິທະຍຸກະຈາຍສຽງ ແຫ່ງຊາດ ຫວຽດນາມ ລາຍງານວ່າ:  ເຫດການທີ 1: ທ່ານ ໂດນັນທຣຳ (Donald Trump)ຮັບໄຊຊະນະໃນການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີ ສ.ອາເມລິກາ ຈາກບັ້ນແຂ່ງຂັນທີ່ຂ້ຽວຂາດ

        ການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ 2024 ອັດລົງ ດ້ວຍໄຊຊະນະດັງກ້ອງກັງວານຂອງທ່ານ ໂດນັນ​ ທຣໍາ ພ້ອມກັນນັ້ນພັກສາທາລະນະ ຍາດໄດ້ສິດຄວບຄຸມນັບທັງສະພາສູງ ແລະ ສະພາຕ່ຳ.ນີ້ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາ ການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີ ທີ່ເຄັ່ງຕຶງ ແລະ ຂ້ຽວຂາດທີ່ສຸດໃນປະຫວັດສາດ ຂອງປະເທດ ສ.ອາເມລິກາ. ທ່ານໂຈ​ ໄບເດັນ (Joe Biden) ປະທານາທິບໍດີຄົນປັດຈຸບັນ ຖືກພັກປະຊາທິປະໄຕ ສ້າງຄວາມກົດດັນ​ ໃຫ້ຕ້ອງຖອນອອກຈາກ ການສະໝັກຮັບເລືອກຕັ້ງ. ທ່ານໂດນັນ​ ທຣໍາ ຖືກລອບສັງຫານຫລາຍຄັ້ງ, ຄາດວ່າ ປະທານາທິບໍດີ ຜູ້ທີ 47 ຂອງສ.ອາເມລິກາ ຈະມີການປ່ຽນແປງ ຫລາຍດ້ານຢ່າງໃຫຍ່ຫລວງ ໃນນະໂຍບາຍພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດຄື: ຍູ້ແຮງວິວັດການ ເນລະເທດຜູ້ເຂົ້າເມືອງ ຢ່າງຜິດກົດໝາຍ; ປັບປຸງກົງຈັກອຳນາດ ການປົກຄອງຢ່າງໜັກ, ສ້າງຄວາມກົດດັນ ເພື່ອຢຸດຕິບັນດາການປະທະກັນຢູ່ ອູແກຣນ ແລະ ເຂດກາຊາ, ເພີ່ມຄວາມສ່ຽງ ເກີດການປະທະກັນ ດ້ານການຄ້າກັບ ສປຈີນ.

ເຫດການທີ 2: ຄວາມຂາດສະຖຽນລະພາບຮອບດ້ານຢູ່ເຂດຕາເວັນອອກກາງເພີ່ມຂຶ້ນ,ອຳນາດການປົກຄອງ ຊີຣີ ຫລົ້ມລະລາຍ

        ການປະທະກັນລະຫວ່າງ ອິດສະຣາແອັນກັບ ຮາມາສ ແລະ ເຮັກໂບລາ ສືບຕໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນ, ກ້າວເຂົ້າສູ່ປີທີ 2 ໂດຍບໍ່ມີສັນຍານຫລຸດລົງ. ຮອດທ້າຍປີ 2024, ມີຜູ້ເສຍຊີວິດຢູ່ເຂດ ກາຊາ ຫລາຍກວ່າ 44.000 ຄົນ, ໃນນັ້ນ, ສ່ວນຫລາຍແມ່ນສາມັນຊົນ, ພື້ນຖານໂຄງລ່າງຖືກທຳລາຍ ເກືອບໝົດກ້ຽງ, ຄາດວ່າຄວາມເສຍຫາຍດ້ານ ເສດຖະກິດ ແມ່ນຫລາຍເຖິງ 18 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ. ການປະທະກັນ ບໍ່ພຽງແຕ່ຢຸດຢູ່ເຂດ ກາຊາ ເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແຜ່ລາມອອກໄປຍັງ ລີບັງ, ອີຣານ, ເຢເມນ ແລະ ຫລາຍເຂດອື່ນ ພາຍຫລັງການ ລອບສັງຫານ ບັນດາການນຳຂັ້ນສູງ ຂອງຮາດມາສ ແລະ ເຮັກໂບລາ, ນໍາໄປເຖິງການກະທຳໂຕ້ຕອບ ເຊິ່ງກັນແລະກັນ ຂອງບັນດາຝ່າຍ.ພິເສດ, ເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ ອີຣານ ແລະ ອິດສະຣາແອນ ບຸກໂຈມຕີ ແບບເປີດເຜີຍ ໃສ່ຜືນແຜ່ນດິນ ຂອງກັນໂດຍກົງ. ທ້າຍປີ 2024, ອຳນາດການປົກຄອງຂອງທ່ານ Bashar al-Assad ຢູ່ ຊີຣີ ຖືກຫລົ້ມລະລາຍ ຢ່າງວ່ອງໄວ ແບບໍ່ຄາດຄິດ, ສ້າງຂີດໝາຍບາດລ້ຽວໃຫຍ່ໃນປະຫວັດສາດທັນສະໄໝຂອງ ຊີຣີ.

ເຫດການທີ3: ກຸ່ມບັນດາພື້ນຖານເສດຖະກິດທີ່ພົ້ນເດັ່ນຮັບສະມາຊິກຕື່ມອີກ, ເປີດກວ້າງລະດັບອິດທິພົນຜົນສະທ້ອນ

        ເລື່ອງກຸ່ມບັນດາພື້ນຖານ ເສດຖະກິດຫາກໍ່ພົ້ນເດັ່ນ​ (BRICS)ຮັບສະມາຊິກ ອີຢິບ, ອີຣານ, ເອທີໂອປີ ແລະ ສະຫະນະຄອນ ເອເມເຣັດອາຣັບ (UAE) ຕື່ມໃນປີ 2024, ບໍ່ພຽງແຕ່ສ່ອງແສງ ການປ່ຽນແປງໂຄງສ້າງ ຂອງກຸ່ມນີ້ເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງມີຄວາມໝາຍຍຸດທະສາດ ສຳລັບຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ ດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ການເມືອງທົ່ວໂລກ ອີກດ້ວຍ. BRICS ເປີດກວ້າງ ໄດ້ຍົກອັດຕາຄວບຄຸມ ລວມຍອດຜະລິດຕະພັນພາຍໃນປະເທດ (GDP)ທົ່ວໂລກຕາມກຳລັງການຊື້ທຽບເທົ່າ (PPP) ຂຶ້ນ 35% ລື່ນກາຍ G7.ເລື່ອງບັນດາປະເທດມີຄວາມຮັ່ງມີດ້ານແຫລ່ງຊັບພະຍາກອນຄື: ອີຣານ ແລະ UAE ເຂົ້າຮ່ວມ ຊ່ວຍເພີ່ມກຳລັງແຮງຂອງ BRICS ໃນຂົງເຂດພະລັງງານ, ເມື່ອກຸ່ມນີ້ໄດ້ຄວບຄຸມເກືອບ 50% ປະລິມານນ້ຳມັນຂອງໂລກ.BRICS ພວມກາຍເປັນກຳລັງພູມສາດການເມືອງ, ສ້າງຄວາມດຸ່ນດ່ຽງກັບບັນດາລະບອບໂດຍ ສ.ອາເມລິກາແລະ ຝ່າຍຕາເວັນຕົກເປັນຜູ້ນຳພາ (G7, IMF, WB).

ເຫດການທີ4: ການປະທະກັນລະຫວ່າງ ຣັດເຊຍ-ອູແກຣນ  ເຄັ່ງຕຶງຂຶ້ນສູ່ລະດັບບາດລ້ຽວ

        ການປະທະກັນລະຫວ່າງ ຣັດເຊຍ-ອູແກຣນ ໃນປີ 2024 ມີການຜັນແປເພີ່ມຂຶ້ນກາຍ ເປັນລະດັບບາດລ້ຽວໃໝ່. ເຫດການ ອູແກຣນບຸກໂຈມຕີກະທັນຫັນແຂວງ Kursk ໃນຕົ້ນເດືອນ ສິງຫາ 2024, ໄດ້ເປັນຂີດໝາຍບາດລ້ຽວຄັ້ງທຳອິດນັບແຕ່ພາຍຫລັງສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີ 2, ຜືນແຜ່ນດິນຂອງ ຣັດເຊຍຖືກກອງທັບຕ່າງປະເທດບຽດຢຶດ. ຕໍ່ຈາກນັ້ນ, ຝ່າຍຕາເວັນຕົກກ່າວຫາກອງທັບສປປ.ເກົາຫລື ໄດ້ມີໜ້າຢູ່ ຣັດເຊຍ ແລະ ຍົກເລີກການຈຳກັດ​, ອະນຸຍາດໃຫ້ ອູແກຣນນຳໃຊ້ລູກສອນໄຟໄລຍະໄກບຸກໂຈມຕີໃສ່ຜືນແຜ່ນຂອງດິນຂອງ ຣັດເຊຍ. ເພື່ອຕອບໂຕ້ຄືນ, ຣັດເຊຍ ໄດ້ດັດປັບທິດສະດີນິວເຄລຍ, ໃນນັ້ນ, ຈຸດຕົ້ນຕໍແມ່ນເລື່ອງຫລຸດລະດັບ​ ເຊິ່ງຣັດເຊຍ ອາດຈະຫລຸດການນຳໃຊ້ອາວຸດນິວເຄລຍລົງ, ນັບທັງເມື່ອ ຖືກບຸກໂຈມຕີ ດ້ວຍອາວຸດທຳມະດາ.ກໍ່ເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ ຣັດເຊຍ ໄດ້ນຳໃຊ້ລູກສອນໄຟນຳວິຖີໄລຍະກາງໃໝ່ທີ່ມີຊື່ວ່າOreshnikເພື່ອນາບຂູ່ ອູແກຣນ ແລະ ຝ່າຍຕາເວັນຕົກ.

ເຫດການທີ5: ເສດຖະກິດໂລກຜ່ານຜ່າສິ່ງທ້າທາຍເທື່ອລະກ້າວ

        ເສດຖະກິດໂລກປີ 2024 ຍັງຮັກສາລະດັບຄວາມໝັ້ນຄົງໄວ້ໄດ້, ເຖິງວ່າປະສົບກັບສິ່ງທ້າທາຍ ຫລາຍຢ່າງ, ການເໜັງຕີງດ້ານພູມສາດການເມືອງ, ການຂາດວັກ​ ຂາດຕອນຂອງກະແສ ການຄ້າຢູ່ພາກພື້ນຈຳນວນໜຶ່ງ, ພ້ອມກັບການຊັບຊ້ອນ ລະບົບສະໜອງທົ່ວໂລກ. ຕາມ ດັບເບີລຢູບີ (WB), ໄອເອັນເອຟ (INF)ແລ້ວ, ເສດຖະກິດໂລກ ອາດ ສາມາດ ບັນລຸການເຕີບໂຕບັນດາພື້ນຖານ ເສດຖະກິດໃຫຍ່ຄື: ສ.ອາເມລິກາ, ສປ​ ຈີນ ໄດ້ຮັບຮູ້ບັນລຸລະດັບການເຕີບໂຕ, ພ້ອມກັນນັ້ນການຕໍ່ສູ້ ຕ້ານໄພເງິນເຟີ້ ກໍ່ໄດ້ຮັບໝາກຜົນດີຢູ່ ສ.ອາເມລິກາ, ເຂດໃຊ້ສະກຸນເງິນລວມເອີຣົບ (Eurozone), ອັງກິດໄດ້ຊ່ວຍເພີ່ມ ຄວາມຫວັງດ່ານການເຕີບໂຕ ເສດຖະກິດໂລກໃນປີ 2025 ຂຶ້ນຫລາຍພໍສົມຄວນ.

ເຫດການທີ6: ຄວາມຂາດສະຖຽນລະພາບໃນເວທີການເມືອງ ສ.ເກົາຫລີ-ເຢຍລະມັນ-ຝຣັ່ງ

        ປີ 2024, ສ.ເກົາຫລີໄດ້ຜ່ານຜ່າວິກິດການ ດ້ານການເມືອງໃຫຍ່ທີ່ສຸດ ໃນຫລາຍທົດສະຫວັດຜ່ານມາ,  ໂດຍວັນທີ 03 ທັນວາ 2024, ທ່ານປະທານາທິບໍດີ ຢຸນ ຊອກຢອນປະກາດ ກົດໄອຍະການເສິກ ດ້ວຍເຫດຜົນແມ່ນເພື່ອຮັບມືກັບບັນດາ “ກຳລັງຕ້ານທຳລາຍລັດ”. ການກະທຳດັ່ງກ່າວ ເຮັດໃຫ້ທ່ານປະທານາທິບໍດີ ຢຸນ​ ຊອກຢອນ ຖືກສະພາແຫ່ງຊາດ ສ.ເກົາຫລີ ປ່ອນບັດພິຈາລະນາໂທດ, ມີເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງຫລາຍທ່ານ ໃນອຳນາດການປົກຄອງ ຂອງທ່ານ ຢຸນຖືກຈັບຕົວ.

ຢູ່ ເຢຍລະມັນ, ລັດຖະບານສຳພັນທະມິດ 3 ພັກຂອງທ່ານນາຍົກ ລັດຖະມົນຕີ Olaf Scholzຖືກຫລົ້ມລະລາຍໃນວັນທີ 16 ທັນວາ 2024, ເຮັດໃຫ້ປະເທດ ເຢຍລະມັນ ຕ້ອງຈັດການ ເລືອກຕັ້ງທົ່ວປະເທດ ກ່ອນກຳນົດເວລາ ໃນທ້າຍເດືອນ ກຸມພາ 2025. ຢູ່ຝຣັ່ງ, ທ່ານປະທານາທິບໍດີ Emmanuel Macron ໄດ້ຍຸບເລີກສະພາແຫ່ງຊາດ ໃນຕົ້ນເດືອນມິຖຸນາ 2024 ພາໄປເຖິງການຂາດຄວາມສະຖຽນລະພາບໃນເວທີການເມືອງຂອງ ຝຣັ່ງ, ລັດຖະບານຂອງທ່ານ Michel Barnierຫລົ້ມລະລາຍພາຍຫລັງເວລາພຽງ 3 ເດືອນ.

ເຫດການທີ7: ໂລກເບີກຈ່າຍຫລາຍກວ່າເກົ່າ ເພື່ອຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ

 ໃນປີ2024,ໂລກສືບຕໍ່ຮັບຜົນສະທ້ອນຢ່າງຮ້າຍແຮງ ຈາກການປ່ຽນແປງ ຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ສະແດງອອກຜ່ານ ຄວາມຖີ່ປະກົດການ ເກີດສະພາບອາກາດ ຮ້າຍແຮງທີ່ນັບມື້ ນັບຫລາຍຂຶ້ນຄື:ພາຍຸ, ນ້ຳຖ້ວມ. ບັນດາພາຍຸລູກໃຫຍ່ (ຄື: Yagi, Helene, Milton, Kong-rey), ສະພາບນ້ຳຖ້ວມຄັ້ງປະຫວັດສາດ ຫລື ອຸນຫະພູມເພີ່ມຂຶ້ນ ລະດັບສູງທຸບ ສະຖິຕິ​ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຄົນ ເປັນພັນເສຍຊີວິດ, ກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍ ດ້ານເສດຖະກິດ ຂຶ້ນນັບຮ້ອຍຕື້ໂດລາສະຫະລັດ. ທີ່ກອງປະຊຸມ COP 29, ບັນດາປະເທດ ພັດທະນາໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາ ປະກອບສ່ວນຈຳນວນເງິນ 300 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດຕໍ່ປີ ຮອດປີ 2035, ສູງທົບ 3 ເທົ່າເມື່ອທຽບໃສ່ຄຳໝັ້ນສັນຍາກ່ອນນີ້ (100 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດຕໍ່ປີ) ເພື່ອຊ່ວຍບັນດາປະເທດ ພວມພັດທະນາ ຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງ ຂອງດິນຟ້າອາກາດ.

ເຫດການທີ8: Olympic Paris ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈຫລາຍຢ່າງ

        ງານມະຫະກຳກິລາ ລະດູແລ້ງຄັ້ງທີ33-OlympicParis2024 ໄດ້ຈັດຂຶ້ນແຕ່ວັນທີ 26 ກໍລະກົດ-11 ສິງຫາ 2024, ຢູ່ນະຄອນຫລວງ ປາຣີ, ປະເທດຝຣັ່ງ, ໄດ້ສ້າງຄວາມປະທັບໃຈຫລາຍດ້ານ ທັງມີການຈັດແຂ່ງຂັນ ຢູ່ສະຖານທີ່ລວມມີນະຄອນຫລວງ ປາຣີ, 16 ນະຄອນ ແລະ 1 ເຂດແຄວ້ນ ນອກປະເທດຂອງ ຝຣັ່ງ ຢູ່ທິດໃຕ້ມະຫາ ສະໝຸດປາຊີຟິກ (Polynesia), ຫ່າງຈາກປະເທດ ຝຣັ່ງ ກວ່າ 15.000 ກມ. ບັນດາປະເພດກິລາທີ່ແຂ່ງຂັນຢູ່ Olympic ໄດ້ຈັດຂຶ້ນຢູ່ສະຖານທີ່ທີ່ເຂັ້ມຂຸ້ນໄປດ້ວຍວັດທະນະທຳ ແລະ ສິລະປະ, ດ້ວຍຫລາຍສະຖິຕິໂລກໄດ້ສ້າງຂຶ້ນໃໝ່. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, Olympic Paris 2024 ໄດ້ກໍ່ຫລາຍຄວາມໂຕ້ຖຽງກັນກ່ຽວຂ້ອງເຖິງສິລະປະ ແລະ ສາສະໜາ, ທາງເພດ ຫລືວຽກງານການຈັດຕັ້ງ, ພະລາທິການຢູ່ບັນດາບ້ານນັກກິລາ.

ເຫດການທີ 9: ເຮືອບິນໂດຍສານຢູ່ ສ.ເກົາຫລີ ເກີດອຸບັດເຫດມີຜູ້ເສຍຊີວິດ 179 ຄົນ

ວັນ​ທີ 29 ທັນວານີ້, ເກີດອຸບັດເຫດ​ເຮືອບິນ​ໂດຍສານ ​ເຊ​ຈູ​ແອຣ ​ເສຍ​ຫລັກ ​ແລ່​ນອອກ​ນອກ​ເສັ້ນທາງ (runway) ທີ່​ສະໜາມ​ບິນ​ ທາງພາກ​ໃຕ້ຂອງ ສ.​ເກົາຫລີ ເຮັດໃຫ້ມີຜູ້ເສຍຊີວິດ ​179 ຄົນ ແລະ ບາດເຈັບ 2 ຄົນ ​ຈາກຈຳນວນ ມີ​ຜູ້​ໂດຍສານທັງໝົດ 181 ຄົນ ​ເປັນຊາວ ສ.ເກົາຫລີ 173 ຄົນ, ​ຄົນ​ໄທ 2 ຄົນ ແລະ ຈຸ​ບິນ​ອີກ 6 ຄົນ.

 ເຮືອບິນ​ໂດຍ​ສານ​ຂອງ ​ເຊ​ຈູ​ແອຣ ຖ້ຽວບິນ 7C 2216 ​ໃຊ້​ເຮືອບິນ​ໂບອີ້​ງ 737-800 ​ເດີນທາງ​ຈາກ​ສະໜາມ​ບິນ​ ສາກົນ​ສຸວັນນະ​ພູມ ຂອງ​ໄທ ໄດ້​ເສຍ​ຫລັກ​ແລ່ນ​ອອກ​ນອກ​ ທາງແລ່ນ (runway) ​ແລ້ວ ຕຳໃສ່​ຮົ້ວ​ກັ້ນ ທີ່​ສະໜາມ​ບິນ​ ສາກົນມູອັນ ​ໃນ​ແຂວງ​ຊໍລລາ​ໃຕ້ ຂອງ ສ.​ເກົາຫລີ. ສຳລັບ ​ການ​ສືບສວນ​-ສອບ​ສວນ ໃນ​ເບື້ອງ​ຕົ້ນ​ພົບ​ວ່າ: ​ເຮືອບິນ​ລຳ​ດັ່ງກ່າວ ປະສົບ​ບັນຫາ​ຖານ​ລໍ້​ ລົງ​ຈອດ​ຂັດຂ້ອງ ​ເຮັດ​ໃຫ້​ຄວາມ​ພະຍາຍາມ ​ລົງ​ຈອດ ​ບໍ່​ສຳ​ເລັດ. ຢ່າງ​ໃດ​ກໍ່ຕາມ ​ເມື່ອ​ລົງຈອດ​ຄັ້ງ​ທີ​ສອງ ນັກ​ບິນ​ບໍ່​ສາມາດ​ ຫລຸດຜ່ອນ​ຄວາມ​ໄວ​ຂອງ ​ເຮືອບິນ​ໄດ້ ສົ່ງ​ຜົນ​ໃຫ້​ເຮືອບິນ​ແລ່ນ​​ໄປ​ຈົນ​ເຖິງ​ທ້າຍ ​ລັນ​ເວ​ ​ແລະ ຕຳ​ກັບ​ໂຄງ​ສ້າງ ທີ່​ເປັນ​ຮົ້ວ​ກັ້ນ ສ້າງ​ຄວາມ​ເສຍ​ຫາຍ​ຢ່າງ​ໜັກ ​ໃຫ້​ກັບ ​ເຮືອບິນ ​ແລະ ສົ່ງ​ຜົນ​ໃຫ້​ເກີດ​ໄຟ​ລຸກ​ໄໝ້​ ເຮືອບິນໝົດລໍາ.