ຂປລ
ທ້າຍສະຕະວັດທີ XIX, ພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນໄດ້ເຂົ້າມາຍຶດຄອງປະເທດລາວ, ຫວຽດນາມ, ກໍາປູເຈຍ ເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນຂອງພວກເຂົາ, ພາຍໃຕ້ແອກປົກຄອງຂອງພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ.
*ທ້າຍສະຕະວັດທີ XIX, ພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນໄດ້ເຂົ້າມາຍຶດຄອງປະເທດລາວ, ຫວຽດນາມ, ກໍາປູເຈຍ ເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນຂອງພວກເຂົາ, ພາຍໃຕ້ແອກປົກຄອງຂອງພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ ປະຊາຊົນອິນດູຈີນໄດ້ຖືກກົດຂີ່ຂູດຮີດຢ່າງໜັກໜ່ວງແສນສາຫັດ; ດ້ວຍຈິດໃຈຮັກຊາດ, ບ່ໍຍອມເປັນຂ້ອຍຂ້າ, ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ ຢູ່ຫລາຍບໍລິເວນໂດຍພາຍໃຕ້ການເປັນຄັນທຸງຂອງບັນພະບູລຸດທີ່ຮັກຊາດ ໄດ້ລຸກຮືຂຶ້ນຕໍ່ສູ້ຢ່າງເດັດດ່ຽວພິລະອາດຫານ, ແຕ່ຂະບວນຕໍ່ສູ້ເຫລົ່ານັ້ນລ້ວນແຕ່ຖືກປາບປາມຢ່າງໂຫດຮ້າຍປ່າເຖື່ອນ.
ວັນທີ 3 ກຸມພາ 1930 ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນຈາກບັນດາພັກກອມມູນິດໄດ້ໄຂຂຶ້ນຢູ່ທີ່ິຈິວລົງ (ຮົງກາລີ) ພາຍໃຕ້ການເປັນປະທານ ຂອງທ່ານ ຫງວຽນອາຍກວັກ, ກອງປະຊຸມໄດ້ຜ່ານບົດລາຍງານການເມືອງ, ແນວທາງຍຸດທະສາດ ແລະ ຍຸດໂທບາຍຂອງພັກ, ກົດລະບຽບພັກ ແລະ ມະຕິອື່ນໆ. ກອງປະຊຸມໄດ້ອັດລົງໃນວັນທີ 7 ກຸມພາປີ 1930 ດ້ວຍຜົນສຳເລັດອັນສະຫງ່າງາມ. ນັບແຕ່ນັ້ນເປັນຕົ້ນມາຂະບວນການປະຕິວັດໃນອິນດູຈີນ ໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງແຮງແຂງ. ນັບແຕ່ພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນໄດ້ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ, ພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນ ໄດ້ວາງແນວທາງຍຸດທະສາດ, ຍຸດໂທບາຍການປະຕິວັດອິນດູຈີນອອກຢ່າງສອດຄ່ອງ ແລະ ນໍາພາການປະຕິວັດຢູ່ອິນດູຈີນຕໍ່ສູ້ ຕ້ານການຮຸກຮານຂອງພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນ ແລະ ຍາດໄດ້ໄຊຊະນະຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງຈາກໄຊຊະນະນີ້ໄປສູ່ໄຊຊະນະໃໝ່ຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ ໂດຍພາຍໃຕ້ການນໍາພາຂອງພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນ, ການປະຕິວັດຂອງປະເທດເຮົາກໍ່ໄດ້ກໍ່ຕັ້ງເຕີບໃຫຍ່ ຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງອັນເປັນເງື່ອນໄຂສໍາຄັນໃຫ້ແກ່ການສ້າງຕັ້ງພັກມາກຊິດຢູ່ປະເທດເຮົາໃນໄລຍະຕໍ່ມາ.
ໃນຕົ້ນເດືອນຕຸລາ ປີ 1930 ກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີໜຶ່ງ ໄດ້ໄຂຂຶ້ນເພື່ອສັງເກດຕີລາຄາສະພາບການ ແລະ ວາງທິດທາງການຕໍ່ສູ້ປະຕິວັດໃນໄລຍະໃໝ່. ຜ່ານການຄົ້ນຄວ້າສະພາບການ ແລະ ເງື່ອນໄຂຕ່າງໆກອງປະຊຸມຈຶ່ງໄດ້ປັບປຸງໂຄງການໃໝ່ ໂດຍອີງໃສ່ ຈຸດພິເສດທາງດ້ານພູມສາດ ແລະ ບັນຫາທີ່ປະເທດອິນດູຈີນພວກຕົກຢູ່ໃນຊາຕາກຳອັນດຽວກັນ.
ການເຕີບໃຫຍ່ຂະຫຍາຍຕົວຂອງການຈັດຕັ້ງ ແລະ ສະມາຊິກພັກ ທີ່ໄດ້ເຝິກຝົນຫລໍ່ຫລອມໃນຂະບວນການຕໍ່ສູ້ປະຕິວັດໃນແຄວ້ນລາວ ເປັນການສະແດງໃຫ້ເຫັນກຳລັງແຮງຂອງມະຫາຊົນໃນການຕໍ່ສູ້ ຕ້ານຈັກກະພັດລ່າເມືອງຂຶ້ນ ເຊິ່ງກຳລັງດັ່ງກ່າວມີຕົ້ນກຳເນີດມາ ຈາກຊົນຊັ້ນກຳມະກອນ, ນັກຮຽນຮູ້, ຂ້າລາຊະການຊັ້ນຜູ້ນ້ອຍ, ຊາວຄ້າຂາຍນ້ອຍ. ມາເຖິງປີ 1934, ອົງຄະນະພັກແຄວ້ນລາວໄດ້ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ ຊຶ່ງເປັນບາດກ້າວທໍາອິດແຫ່ງການປັບປຸງຂະຫຍາຍການຈັດຕັ້ງພັກ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນ. ຈາກນັ້ນອົງຄະນະພັກແຄວ້ນລາວໄດ້ຍູ້ແຮງການປຸກລະດົມຂົນຂວາຍກໍາລັງປະຕິວັດ ໂດຍຖືເອົາຊາວໄຮ່ນາ ແລະ ຊັ້ນຄົນຕ່າງໆຢູ່ເຂດຊົນນະບົດ ແລະ ບໍລິເວນຊົນເຜົ່າເປັນກໍາລັງພື້ນຖານຂອງການປະຕິວັດ. ກໍາລັງການປະຕິວັດໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວແຕ່ໜ້ອຍຫາຫລາຍ, ການຕໍ່ສູ້ໄດ້ເກີດຂຶ້ນ ແຕ່ຕໍ່າຫາສູງໃນທົ່ວປະເທດຈົນສາມາດຍຶດອໍານາດ 23 ສິງຫາ1945 ແລະ ກ້າວໄປສູ່ປະກາດເອກະລາດອັນເປັນປະຫວັດສາດຂອງຊາດລາວ ໃນວັນທີ 12 ຕຸລາ 1945. ຕໍ່ຈາກນັ້ນບໍ່ເທົ່າໃດປີກ່ໍໄດ້ສ້າງຕັ້ງກອງທັບປະຊາຊົນລາວຂ້ຶນໃນວັນທີ 20 ມັງກອນ 1949 ແລະ ສ້າງຕັ້ງແນວລາວອິດສະລະຂຶ້ນໃນ ວັນທີ 13 ສິງຫາ 1950. ນັບແຕ່ນັ້ນມາ, ການຈັດຕັ້ງແນວລາວອິດສະລະໄດ້ກາຍເປັນຄັນທຸງສໍາຄັນເຕົ້າໂຮມ, ດຶງດູດເອົາທຸກຊັ້ນຄົນເຂົ້າຮ່ວມການປະຕິວັດໄດ້ຢ່າງກວ້າງຂວາງ ແລະ ແຂງແຮງ.
ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ ຄັ້ງທີ II ຂອງພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນ ປີ 1951 ໄດ້ມີມະຕິຕົກລົງໃຫ້ແຕ່ລະປະເທດສ້າງຕັ້ງພັກເອກະລາດຂອງຕົນຂຶ້ນບົນພື້ນຖານນັ້ນ, ບັນດາສະຫາຍ ສະມາຊິກພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນ ທີ່ເປັນຄົນລາວກໍ່ໄດ້ຈັດຕັ້ງ ”ຄະນະກໍາມະການປະຊາຊົນລາວ” ຂຶ້ນ ເພ່ືອສືບຕ່ໍນໍາພາການປະຕິວັດຢູ່ລາວ ແລະ ກະກຽມຄວາມພ້ອມດ້ານຕ່າງໆເປັນເວລາ 4 ປີ ຈຶ່ງ ສາມາດດໍາເນີນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທໍາອິດ( ຄັ້ງທີ I)ຂອງຕົນຂຶ້ນໃນວັນທີ 22 ມີນາ 1955 ຢູ່ບ້ານນາແມວ ເມືອງວຽງໄຊ ແຂວງຫົວພັນ ຊ່ຶງເປັນເຂດທ່ີໝ້ັນຂອງການປະຕິວັດໃນເວລານັ້ນ ແລະ ໄດ້ເອ້ີນວ່າ: “ພັກປະຊາຊົນລາວ” ໂດຍແມ່ນປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ເປັນເລຂາທິການໃຫຍ່ຂອງພັກປະຊາຊົນລາວ.
KPL