ຄໍາ: ໝອດ-ມອດ-ໝອບ ແລະ ມອບ ໃນພາສາລາວ

26/12/2024 10:36
Email Print 128
KPL ສືບຕໍ່ການສະເໜີຫລາຍບົດຜ່ານມາ ຄໍາສັບໃນພາສາລາວທີ່ມີຕົວແກນເປັນອັກສອນສູງ ແລະ ຕໍ່າ ມີພື້ນສຽງຄ້າຍຄືກັນ, ບໍ່ວ່າຜ່ານມາ ແລະ ປັດຈຸບັນພົບວ່າມີຈໍານວນໜຶ່ງຂຽນ-ພິມບໍ່ຖືກຕາມຮູບຄໍາທີ່ກໍານົດ ກໍ່ຄືຫລັກການຂຽນພາສາລາວ ເປັນທາງການ.

     *ສືບຕໍ່ການສະເໜີຫລາຍບົດຜ່ານມາ ຄໍາສັບໃນພາສາລາວທີ່ມີຕົວແກນເປັນອັກສອນສູງ ແລະ ຕໍ່າ ມີພື້ນສຽງຄ້າຍຄືກັນ, ບໍ່ວ່າຜ່ານມາ ແລະ ປັດຈຸບັນພົບວ່າມີຈໍານວນໜຶ່ງຂຽນ-ພິມບໍ່ຖືກຕາມຮູບຄໍາທີ່ກໍານົດ ກໍ່ຄືຫລັກການຂຽນພາສາລາວ ເປັນທາງການ. ບົດນີ້ ສະເໜີຕໍ່ ຄໍາ: ໝອດ-ມອດ-ໝອບ ແລະ ມອບ.

  “ໝອດ” ຄໍາພະຍາງດຽວ ບໍ່ມີການໃຊ້, ແຕ່ປະກອບເປັນຄໍາອື່ນ ເຊັ່ນ : ທຸກຂະໝອດ ໝາຍເຖິງ ທຸກຫລາຍ.

   ສ່ວນ ຄໍາ “ມອດ” ເປັນຄໍາກໍາມະ ຫລື ກິລິຍາ ໝາຍເຖິງດັບ, ໝົດແຮງ, ໝົດຄວາມຮ້ອນ, ຕາຍ ເຊັ່ນ ມອດໄຟ, ມອດນໍ້າ..., ມອດມ້ວຍ, ດັບມອດ. ຄໍານີ້ ເປັນຄໍານາມ ໝາຍເຖິງສັດແນວໜຶ່ງ ຫລື ແມງແນວໜຶ່ງ ຈໍາພວກມົດຕົວນ້ອຍ ປີກ-ຫົວແຂງ ມັກກັດກິນໄມ້ເປັນອາຫານ ເອີ້ນໂຕມອດ. ຮອຍລາຍໆຢູ່ຕາມໃບໜ້າ ເປັນເມັດຫລຸບລົງ ອັນເກີດຈາກພະຍາດໝາກສຸກ ໝາກໃສ ຄືດັ່ງຮອຍມອດເຈາະໄມ້ ເອີ້ນວ່າ “ໜ້າມອດ”.  

                  
   “ໝອບ” ເປັນຄໍາກໍາມະ ຫລື ກິລິຍາ ໝາຍເຖິງໝູບ, ໝູບລົງ, ເປັນອາການຂອງຄົນ, ສັດທີ່ເຮັດຕົວກົ້ມ-ຕໍ່າ ຫລື ເອົາຕົວລົງແນບພື້ນໃນທ່າຢຽດຊື່ເອົາດ້ານໜ້າລົງພື້ນ ຫລື ຄູ້, ຄຸເຂົ່າ.... ເຊັ່ນ: ໝອບລົງ, ໝອບຄານ ຫລື ໝູບລົງ, ໝູນຄາບ ກໍ່ວ່າ.                
    ຄໍາວ່າ “ມອບ” ເປັນກໍາມະ ໝາຍເຖິງເວນໃຫ້, ວາງໃຫ້, ປົງໃຫ້, ຍົກໃຫ້ ເຊັ່ນ ມອບໝາຍ, ມອບໃຫ້... ເຮັດໃຫ້ຮາບໂດຍເອົາເອົາໄມ້ມອບຕົ້ນເຂົ້າທີ່ສຸກແລ້ວໃຫ້ລົ້ມໄປທາງດຽວກັນ ເອີນມອບເຂົ້າ,​ ເອົາໄມ້ມອບຍັດໃສ່ໃນລູກຄາດແລ້ວກວາດໜ້າຕາກ້າ ເອີ້ນ ມອບຕົ້ນຕາກ້າ. ເປັນຄໍານາມ ໝາຍເຖິງໄມ້ໄຜ່ເຈາະເປັນຮູ ສໍາລັບໃສ່ລູກຄາດ ເພື່ອມອບຕາກ້າໃຫ້ພຽງໃຫ້ລຽບ ເອີ້ນໄມ້ມອບ, ໄມ້ທີ່ໃຊ້ແນບຂອບ-ຝາເຮືອນ...ບໍ່ໃຫ້ເຫັນສົ້ນແປ້ນ, ກະແຕະຝາເຮືອນ...ກໍ່ເອີ້ນໄມ້ມອບ.

    ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງນໍາມາສຶກສາຮ່ວມກັນຄືດ່ັງນີ້ແລ, ພໍ້ກັນໃໝ່ບົດຕໍ່ໄປ.

ຮິບໂຮມໂດຍ: ພະກາ

KPL

ຂ່າວອື່ນໆ


Top