xtgmf]k; 3 26/12/2024 0j k; c]t gsfdko dh k;l6 j ]t[q [75 h ,7v'dkog'y ocsj ']a f gxa oma oltw\mu j ,u 7;k,g0A ,c0'F 3xj '.l gxa ofu 9y 8vo c]t p5 8y me -k;|5 j , I;zm 1h P,-q , vto5 lvolt4ko xtmko wdlvo rq ,;y sko ຮິບໂຮມໂດຍ: ພະກາິ ບ ໂດຍ: ເຂົ້າຈານນ້ຳ. ົ້ າ້ ຳ 7eG \vf{,vf{\v[ c]t ,v[ .orklk]k; xU 'wdj okxqj ' dkpgxa omj kcI'9a f8A 'xt8y [a f,t8y ;j kfh ;p lv9 0v'c0;'lk]t;a o * ສືບຕໍ່ການສະເໜີຫລາຍບົດ ຜ່ານມາ ຄໍາສັບໃນພາສາລາວ ທີ່ມີ ຕົວແກນເປັນອັກສອນສູງ ແລະ ຕໍ່າ ມີພື້ນສຽງຄ້າຍຄືກັນ, ບໍ່ວ່າຜ່ານມາ ແລະ ປັດຈຸບັນ ພົບວ່າມີຈໍານວນໜຶ່ງ ຂຽນ-ພິມ ບໍ່ຖືກຕາມຮູບຄໍາທີ່ກໍາ ນົດ ກໍ່ຄືຫລັກການຂຽນພາສາລາວ ເປັນທາງການ. ບົດນີ້ ສະເໜີຕໍ່ ຄໍາ: ໝອດ-ມອດ-ໝອບ ແລະ ມອບ. “ໝອດ” ຄໍາພະຍາງດຽວ ບໍ່ມີການ ໃຊ້, ແຕ່ປະກອບເປັນຄໍາອື່ນ ເຊັ່ນ : ທຸກຂະໝອດ ໝາຍເຖິງ ທຸກຫລາຍ. ສ່ວນ ຄໍາ “ມອດ” ເປັນຄໍາກໍາມະ * ດັ່ງຄຳຂວັນຂອງແຂວງສາ ລະວັນ ທີ່ຂຽນວ່າໄວ້ວ່າ: “ໝາກ ພ້າວນາໄຊ ປີ້ງໄກ່ນາປົ່ງ ເຫລົ້າ ຂາວເມືອງຄົງ ລຳວົງສາລະວັນ” ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ປີ້ງໄກ່ນາປົ່ງ ໄດ້ກາຍເປັນທ່າແຮງອັນສຳຄັນໃນ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ມະຕິວ່າດ້ວຍ ການສ້າງເສດຖະກິດ ເອກະລາດ ເປັນເຈົ້າຕົນເອງ ໃນໄລຍະໃໝ່ (ສອຈ) ໃຫ້ມີການຂະຫຍາຍຕົວ ຂຶ້ນເທື່ອລະກ້າວ. ຖ້າເອີຍເຖິງແຂວງສາລະວັນ ສິ່ງທີ່ພວກເຮົາຄິດໄວ້ໃນໃຈທຳອິດ ກໍ່ແມ່ນປີ້ງໄກ່ນາປົ່ງ, ເຫລົ້າຂາວ ເມືອງຄົງ ເນື່ອງຈາກປີ້ງໄກ່ນາ ປົ່ງຂອງປະຊາຊົນບ້ານນາປົ່ງເປັນ ມູນມໍລະດົກທີ່ສືບທອດກັນມາເປັນ ເວລາປະມານ 100 ປີ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ ປີ້ງໄກ່ນາປົ່ງມີຊື່ສຽງໂດ່ງດັງໄປ ທົ່ວທຸກມູນຂອງປະເທດລາວເຮົາ ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ການທ່ອງທ່ຽວຢູ່ ແຂວງສາລະວັນ ມີຄວາມຟົດຟື້ນ. ເມື່ອເຮົາເດີນທາງບໍ່ວ່າທາງເໜືອ ລົງໄປແຂວງສາລະວັນ, ແຕ່ໃຕ້ຂຶ້ນ ມາ ພໍແຕ່ຮອດສາມແຍກບ້ານນາ ປົ່ງ ກໍ່ຈະເຫັນຢູ່ໃນສອງຝາກທາງມີ ຮ້ານປີ້ງໄກ່ຕິດຕໍ່ກັນຍາວເປັນ 100 ແມັດ ທັງສົ່ງກິ່ນຫອມປີ້ງໄກ່ເຂົ້າຕໍາ ດັງອັນດຶງດູດຈິດໃຈຫິວເຂົ້າທັນທີ ດ້ວຍຄວາມຢາກລອງຄວາມແຊບ ທີ່ເລົ່າລືກັນມາແທ້ ຫລື ບໍ່?. ສໍາ ລັບຜູ້ຂຽນໄດ້ມີໂອກາດໄປແຂວງ ສາລະວັນເມື່ອມໍ່ໆນີ້ ເພື່ອເກັບກຳ ຂໍ້ມູນຂ່າວສານໃນງານມະຫະກຳ ກິລານັກຮຽນມັດທະຍົມສຶກສາທົ່ວ ປະເທດ ຄັ້ງທີ 7 ທີ່ແຂວງດັ່ງກ່າວ, ພາຍຫລັງສໍາເລັດພາລະໜ້າທີ່ແລ້ວ ຕອນຂາກັບ ພໍມາຮອດບ້ານນາປົ່ງ ກໍ່ມີແມ່ຄ້າເອົາປີ້ງໄກ່ນາປົ່ງ ມາ ຂາຍໃຫ້ຜູ້ໂດຍສານ ເຊິ່ງຜູ້ຂຽນກໍ່ ບໍ່ລໍ່ຊ້າຈົກເງິນ 250.000 ກີບ ຊື້ ປີ້ງໄກ່ 5 ໂຕຕິດໄມ້ຕິດມືເປັນຂອງ ຝາກຂອງຕ້ອນ. ຂະນະທີ່ຢາກລອງ ຄວາມແຊບທີ່ເລົ່າລືກັນນັ້ນ ກໍ່ໄດ້ ເອົາປີ້ງໄກ່ໂຕໜຶ່ງບວກກັບຫໍ່ເຂົ້າ ໜຽວຮ້ອນໆມາກິນຮ່ວມກັບໝູ່ອີກ 2 ຄົນ. ໂອ ! ແຊບສົມເພິ່ນເວົ້າແທ້ ດ້ວຍລົດຊາດການເອືອບໄກ່ທີ່ແຊບ ແບບມີເອກະລັກສະເພາະທີ່ບໍ່ຄືໃຜ ຫລື ໄປກິນບ່ອນໃດກໍ່ບໍ່ຄືບ່ອນນີ້. ແນວໃດກໍ່ຕາມການໃຫ້ສຳພາດ ຂອງ ທ່ານ ດາວວົງ ພອນແກ້ວ ເຈົ້າແຂວງສາລະວັນ ຕໍ່ນັກຂ່າວ ໜັງສືພິມປະເທດລາວວ່າ: ມະຕິວ່າ ດ້ວຍການສ້າງເສດຖະກິດ ເອກະ ລາດ ເປັນເຈົ້າຕົນເອງ ໃນໄລຍະ ໃໝ່ (ສອຈ) ເປັນວຽກໜຶ່ງທີ່ສ່ອງ ແສງໃຫ້ພວກເຮົາຮູ້ເຖິງການສົ່ງ ເສີມເປັນສິນຄ້າ ໃຫ້ກຸ້ມຕົນເອງ ແລະ ຊົມໃຊ້ສິນຄ້າພາຍໃນ ເພື່ອ ຫລຸດຜ່ອນການນຳເຂົ້າສິນຄ້າຈາກ ພາຍນອກ. ສຳລັບແຂວງສາລະວັນ ກໍ່ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ເຜີຍແຜ່ ໂຄສະນາ ມະຕິດັ່ງກ່າວຫລາກຫລາຍສີສັນ ອອກສູ່ຊາວແຂວງສາລະວັນໄດ້ ຮັບຮູ້ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນມີສະ ຕິເປັນເຈົ້າຕົນເອງຕໍ່ການຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດໃຫ້ເກີດດອກອອກຜົນ. ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມແຂວງສາລະວັນກໍ່ມີ ຫລາຍດ້ານທີ່ປະກອບສ່ວນຕໍ່ການ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ສອຈ ທັງສົ່ງເສີມ ຜະລິດສິນຄ້າພາຍໃນໃຫ້ຫລາຍ ຂຶ້ນ ຕາມທ່າແຮງຂອງແຂວງ ເພື່ອ ສາມາດພຽງພໍຕໍ່ການບໍລິໂພກພາຍ ໃນ ແລະ ສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ ການ ຜະລິດກະສິກຳຂອງແຂວງແມ່ນ ສາມາດຜະລິດກຸ້ມຕົນເອງໄດ້. ອັນ ພົ້ນເດັ່ນແມ່ນໄດ້ມີການຊຸກຍູ້ສົ່ງ ເສີມການລ້ຽງໄກ່ລາດເປັນສິນຄ້າ. ດັ່ງທີ່ພວກເຮົາຮູ້ແລ້ວວ່າ ແຂວງ ສາລະວັນ ແມ່ນມີຊື່ສຽງທາງດ້ານ ການປີ້ງໄກ່ຂາຍ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນປີ້ງໄກ່ນາປົ່ງ ແມ່ນມີຊື່ສຽງ ລະດັບປະເທດກໍ່ວ່າໄດ້. ສະນັ້ນ, ຈຶ່ງໄດ້ຖືເອົາສິນຄ້າປະເພດປີ້ງໄກ່ ນາປົ່ງ ເປັນຜະລິດຕະພັນ ພັດດັນ ໃຫ້ແກ່ການລ້ຽງໄກ່ລາດໃຫ້ຫລາຍ ຂຶ້ນ ສາມາດຕອບສະໜອງຕໍ່ຄວາມ ຕ້ອງການຂອງສັງຄົມ ແລະ ສາ ມາດຂະຫຍາຍຕະຫລາດປີ້ງໄກ່ນາ ປົ່ງໃຫ້ກວ້າງຂວາງໄປສູ່ຕ່າງແຂວງ ເພື່ອໃຫ້ສັງຄົມໄດ້ບໍລິໂພກທົ່ວເຖິງ ໂດຍບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງມາບ້ານນາປົ່ງ ຫັ້ນ. ນອກຈາກນີ້, ການຊື້-ຂາຍ ແບບອອນໄລກໍ່ສາມາດສົ່ງໄປຮອດ ພາຍໃນ 2-3 ວັນໃນທົ່ວປະເທດ, ແຕ່ກໍ່ຍັງພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກແດ່. ຂະນະທີ່ປັດຈຸບັນກຳລັງເລີ່ມຝຶກ ອົບຮົມທາງດ້ານການຫຸ້ນຫໍ່ໃຫ້ແກ່ ຜູ້ປະກອບການປີ້ງໄກ່ນາປົ່ງຢ່າງ ຂຸ້ນຂ້ຽວ, ເຮັດແນວ ໃດຮັກສາຄຸນ ນະພາບຂອງປີ້ງໄກ່ນາປົ່ງ ເພື່ອສາ ມາດສົ່ງໄປໄດ້ໄກ ໝາຍຄວາມວ່າ ປຸງແຕ່ງເຄື່ອງແລ້ວ, ແຕ່ຍັງບໍ່ທັນ ປີ້ງເທື່ອ ສົ່ງໄປໃຫ້ຜູ້ສັ່ງຊື້ນັ້ນ ຈຶ່ງ ປີ້ງກິນເອງໄດ້, ເພື່ອຮັກສາຄວາມ ແຊບຂອງປີ້ງໄກ່ນາປົ່ງໄວ້ຄືເກົ່າ. ທ່ານ ດາວວົງ ພອນແກ້ວ ຍັງ ກ່າວຕື່ມວ່າ: ນອກຈາກທີ່ກ່າວ ມານັ້ນແລ້ວ, ຍັງໄດ້ຊຸກຍູ້ບັນດາ ຄອບຄົວລ້ຽງໄກ່ລາດໃຫ້ຫລາຍຂຶ້ນ ຕິດພັນກັບການສົ່ງເສີມຜູ້ປະກອບ ການປີ້ງໄກ່ໄປຮັບຊື້ ໝາຍຄວາມ ວ່າສົ່ງເສີມຜູ້ລ້ຽງ ແລະ ຜູ້ຮັບຊື້ ໄປພ້ອມໆກັນ ເພື່ອໃຫ້ແຕ່ລະກຸ່ມມີ ຄວາມຊຳນານໃນການລ້ຽງ, ການ ປຸງແຕ່ງປີ້ງໄກ່ໃຫ້ຖືກອົກຖືກໃຈ ຜູ້ບໍລິໂພກ ເພື່ອສ້າງລາຍຮັບເຂົ້າ ຄອບຄົວຂອງຊາວແຂວງສາລະ ວັນ ໃຫ້ໝັ້ນຄົງ. ສິ່ງເຫລົ່ານີ້ ກໍ່ແມ່ນ ທ່າແຮງອັນໜຶ່ງໃນການຈັດຕັ້ງ ປະຕິບັດມະຕິວ່າດ້ວຍການສ້າງ ເສດຖະກິດ ເອກະລາດ ເປັນເຈົ້າ ຕົນເອງ ໃນໄລຍະໃໝ່ (ສອຈ) ຢູ່ ແຂວງສາລະວັນ ໃຫ້ມີຄວາມເຂັ້ມ ແຂງ, ປະຊາຊົນມີການພັດທະນາດີ ຂຶ້ນ ໄປຕາມນະໂຍບາຍເພິ່ງຕົນເອງ ກຸ້ມຕົນເອງເປັນກ້າວໆ. ຫລື ກິລິຍາ ໝາຍເຖິງ ດັບ, ໝົດ ແຮງ, ໝົດຄວາມຮ້ອນ, ຕາຍ ເຊັ່ນ ມອດໄຟ, ມອດນໍ້າ..., ມອດມ້ວຍ, ດັບມອດ. ຄໍານີ້ ເປັນຄໍານາມ ໝາຍ ເຖິງ ສັດແນວໜຶ່ງ ຫລື ແມງແນວ ໜຶ່ງ ຈໍາພວກມົດ ຕົວນ້ອຍ ປີກ- ຫົວແຂງ ມັກກັດກິນໄມ້ເປັນອາ ຫານ ເອີ້ນ ໂຕມອດ . ຮອຍລາຍໆຢູ່ ຕາມໃບໜ້າ ເປັນເມັດຫລຸບລົງ ອັນ ເກີດຈາກພະຍາດໝາກສຸກໝາກໃສ ຄືດັ່ງຮອຍມອດເຈາະໄມ້ ເອີ້ນວ່າ “ໜ້າມອດ”. “ໝອບ” ເປັນຄໍາກໍາມະ ຫລື ກິລິຍາ ໝາຍເຖິງ ໝູບ, ໝູບລົງ, ເປັນອາການຂອງຄົນ, ສັດ ທີ່ເຮັດ ຕົວກົ້ມ-ຕໍ່າ ຫລື ເອົາຕົວລົງແນບ ພື້ນໃນທ່າຢຽດຊື່ ເອົາດ້ານໜ້າລົງ ພື້ນ ຫລື ຄູ້, ຄຸເຂົ່າ.... ເຊັ່ນ: ໝອບ ລົງ, ໝອບຄານ ຫລື ໝູບລົງ, ໝູນ ຄາບ ກໍ່ວ່າ. ຄໍາວ່າ“ມອບ”ເປັນກໍາມະໝາຍ ເຖິງ ເວນໃຫ້, ວາງໃຫ້, ປົງໃຫ້, ຍົກ ໃຫ້ ເຊັ່ນ ມອບໝາຍ, ມອບໃຫ້... ເຮັດໃຫ້ຮາບ ໂດຍເອົາໄມ້ມອບ ຕົ້ນເຂົ້າທີ່ສຸກແລ້ວໃຫ້ລົ້ມໄປທາງ ດຽວກັນ ເອີ້ນ ມອບເຂົ້າ, ເອົາໄມ້ ມອບຍັດໃສ່ໃນລູກຄາດແລ້ວກວາດ ໜ້າຕາກ້າ ເອີ້ນ ມອບຕົ້ນຕາກ້າ. ປັນຄໍານາມ ໝາຍເຖິງ ໄມ້ໄຜ່ເຈາະ ເປັນຮູ ສໍາລັບໃສ່ລູກຄາດ ເພື່ອ ມອບຕາກ້າໃຫ້ພຽງ ໃຫ້ລຽບ ເອີ້ນ ໄມ້ມອບ, ໄມ້ທີ່ໃຊ້ແນບຂອບ-ຝາ ເຮືອນ...ບໍ່ໃຫ້ເຫັນສົ້ນແປ້ນ, ກະ ແຕະຝາເຮືອນ...ກໍ່ເອີ້ນ ໄມ້ມອບ. ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງນໍາມາສຶກສາຮ່ວມກັນ ຄືດ່ັງນີ້ແລ, ພໍ້ກັນໃໝ່ບົດຕໍ່ໄປ. * ວັນທີ 20 ທັນວາ 2024 ຜ່ານ ມາ, ສະຫາຍຮ້ອຍເອກມະນີລາ ບຸນ ທະວີ ຊ່ວຍວຽກພະແນກຊາວໜຸ່ມ ໄດ້ນໍາພາສະມາຊິກຊາວໜຸ່ມ ທົ່ວ ໂຮງຮຽນວັດທະນະທຳຊົນເຜົ່າ ກອງທັບ (ຮວຜທ) ເຂົ້າຢ້ຽມ ຊົມອະນຸສອນສະຖານ ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ເນື່ອງໃນໂອ ກາດ ວັນເກີດ ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ຄົບຮອບ 104 ປີ ແລະ ວັນສ້າງຕັ້ງກອງທັບປະຊາຊົນລາວ ຄົບຮອບ 76 ປີ. ໂອກາດນີ້, ໄດ້ຮັບຟັງການບັນ ຍາຍເຖິງເຫດການ, ເລື່ອງລາວ ຕ່າງໆ ຂອງປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ແຕ່ລະພາກ, ແຕ່ລະຂັ້ນ ທີ່ມີເນື້ອໃນເລິກເຊິ່ງ, ຄົບຖ້ວນ, ຊີ້ ໃຫ້ເຫັນເຖິງນໍ້າໃຈຮັກຊາດ ອັນ ສູງສົ່ງ, ຄຸນສົມບັດສິນທຳປະຕິວັດ ຫລາຍດ້ານ ຂອງປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ. ທັງນີ້, ກໍເພື່ອເຮັດໃຫ້ ສະມາຊິກຊາວໜຸ່ມ ທົ່ວໂຮງຮຽນ ວັດທະນະທຳຊົນເຜົ່າກອງທັບ ໄດ້ຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບປະຫວັດການ ເຄື່ອນໄຫວປະຕິວັດຂອງ ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ໃນເມື່ອກ່ອນ ເພາະວ່າປະທານ ໄກສອນ ພົມວິ ຫານ ແມ່ນໜຶ່ງໃນຜູ້ນໍາຂອງການ ປະຕິວັດທີ່ດີເດັ່ນ, ເປັນວິລະບູລຸດ ຂອງຊາດລາວ ແລະ ເປັນຜູ້ນໍາພາ ກໍ່ຕັ້ງກອງທັບລາວອິດສະຫລະໃນ ເມື່ອກ່ອນ ເຊິ່ງແມ່ນຕົ້ນກຳເນີດ ຂອງກອງທັບປະຊາຊົນລາວ ໃນ ປັດຈຸບັນ. ພ້ອມນີ້, ຍັງເປັນການສຶກສາ ອົບຮົມໃຫ້ສະມາຊິກຊາວໜຸ່ມ ເຫັນ ໄດ້ຄຸນສົມບັດສິນທຳປະຕິວັດອັນ ໂດດເດັ່ນ ຂອງປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ເພື່ອເປັນບ່ອນອີງໃຫ້ແກ່ ການເຝິກຝົນຫລໍ່ຫລອມຕົນເອງໃນ ຂະບວນການວຽກງານຕົວຈິງ ໃຫ້ ກາຍເປັນຊາວໜຸ່ມທີ່ດີເດັ່ນຂອງກົມ ກອງ, ຂອງກອງທັບ ແລະ ຂອງ ຊາດ, ພ້ອມທັງເປັນກຳລັງແຮງ ຕົ້ນຕໍ ໃນການປັບປຸງພັດທະນາກົມ ກອງ ໃຫ້ນັບມື້ເຂັ້ມແຂງ, ໜັກແໜ້ນ ແລະ ມີແບບແຜນທັນສະໄໝ. ຂ່າວ: ໂອລິນ ມິ່ງມີໄຊ ພາບປະກອບ “ ”
RkJQdWJsaXNoZXIy MTc3MTYxMQ==