xtgmf]k; 6 25/09/2023 glf4tdy f{la '7q , glu ,0tspkp,tsklk,a d7u mq j ;x;'-q oma '-kf rkp.8h dkooerk0v'ra d -u ;y f{;a fmtotme ຮຽບຮຽງຂໍ້ມູນ ໂດຍ: ແພງພັນ ຂັນຈະເລີນ rtpkfw0h g]n vfvvd xh v'da owfh fh ;ps]a ddko 5 x v5 ,q 'su o38t3,t [6 Ikolt4komuj gdqj kcdj * ປ້າຍທີ່ນຳໃຊ້ໃນ ສປປ ລາວ ແບ່ງເປັນປະເພດ 3 ເປັນຕົ້ນ: ປ້າຍ ບົ່ງບອກ ແມ່ນປ້າຍທີ່ມີເນື້ອໃນຊີ້ ບອກແນະນໍາ ຊື່ສໍານັກງານ, ອົງ ການລັດ ແລະ ເອກະຊົນ, ສະຖານ ທີ່ຕ່າງໆ, ໜ່ວຍ, ຄຸ້ມ, ບ້ານ, ເມືອງ, ເທສະບານ, ນະຄອນ, ແຂວງ, ນະ ຄອນຫລວງ, ຖະໜົນ, ທິດທາງການ ສັນຈອນ,ດ່ານເຂົ້າ-ອອກລະຫວ່າງ ປະເທດ, ເຕືອນ, ບັງຄັບ, ເກືອດຫ້າມ ອື່ນໆ; ປ້າຍສຶກສາອົບຮົມແມ່ນ ປ້າຍທີ່ມີເນື້ອໃນເຜີຍແຜ່ແນວທາງ, ນະໂຍບາຍ, ກົດໝາຍ, ລະບຽບ ການ, ຮູບພາບຕ່າງໆ ເພື່ອປຸກລະ ດົມນໍ້າໃຈຮັກຊາດ, ຮັກມູນເຊື້ອວັດ ທະນະທໍາຮີດຄອງປະເພນີອັນດີ ງາມຂອງຊາດ ແລະ ປ້າຍໂຄສະນາ ແມ່ນປ້າຍທີ່ມີເນື້ອໃນ ນໍາສະເໜີສະ ຖານທີ່ການຜະລິດ, ຜະລິດຕະພັນ ສິນຄ້າ, ອຸປະໂພກ, ບໍລິໂພກ, ສະ xtgrf c]t -toy fxh kp ຖານທີ່ທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ການບໍລິ ການຕ່າງໆ. ນອກຈາກນີ້ ຍັງແບ່ງອອກເປັນ 3 ຊະນິດ ຕົ້ນຕໍ ຄື: ປ້າຍພິມ; ປ້າຍ ຂຽນ, ແຕ້ມ, ປັ້ນ, ຫລໍ່, ຄວັດ ຫລື ແກະສະຫລັກ ແລະ ປ້າຍເອເລັກ ໂຕຣນິກ. ໃນນ້ັນ, ປ້າຍພິມ ແມ່ນ ປ້າຍທີ່ໄດ້ນໍາເອົາຕົ້ນສະບັບ ທີ່ເປັນ ຕົວໜັງສື, ຮູບພາບ, ຮູບແຕ້ມ, ເຄື່ອງ ໝາຍການຄ້າ ຫລື ເຄື່ອງໝາຍ ອື່ນໆ ມາພິມໃສ່ວັດສະດຸຕ່າງໆ. ສ່ວນປ້າຍຂຽນ, ແຕ້ມ, ປັ້ນ, ແມ່ນ ປ້າຍທີ່ໄດ້ຜ່ານຂະບວນການໃຊ້ວັດ ຖຸປະກອນເຕັກນິກສະເພາະດ້ານວິ ຈິດສິນມາຂຽນ, ແຕ້ມ, ປັ້ນ, ຫລໍ່, ຄວັດ ຫລື ແກະສະຫລັກໃສ່ໄມ້, ຫີນອ່ອນ ແລະ ວັດຖຸອື່ນ ເປັນຕົວ ໜັງສື, ຮູບພາບ, ຮູບແຕ້ມ, ເຄື່ອງ ໝາຍການຄ້າ ຫລື ເຄື່ອງໝາຍ ອື່ນໆ. ປ້າຍເອເລັກໂຕຣນິກແມ່ນ ປ້າຍທີ່ນໍາໃຊ້ໄຟຟ້າເຂົ້າໃນການ ຕິດຕັ້ງໃນຮູບແບບຈໍພາບ, ຕູ້ໄຟ ຟ້າ, ລະບົບຄອມພິວເຕີທີ່ມີແສງ ສີ ໂດຍມີພາບເຄື່ອນໄຫວ ຫລື ບໍ່ ເຄື່ອນໄຫວ ຊຶ່ງບັນຈຸຂໍ້ມູນຂ່າວ ສານທີ່ເປັນຕົວໜັງສື ຫລື ຮູບພາບ, ຮູບແຕ້ມ ຫລື ເຄື່ອງໝາຍການຄ້າ ຫລື ເຄື່ອງໝາຍອື່ນໆ. * ອຸມົງຫີນໂຕະໂມະ ຫລື ທີ່ຊາວ ບ້ານມັກເອີ້ນເຮືອນຫີນຫ້ວຍໂຕະ ໂມະແຄມສາຍຫ້ວຍທີ່ມີຊື່ວ່າ: ໂຕະ ໂມະ, ອຸມົງຫີນໂຕະໂມະນີ້ຕັ້ງຢູ່ບ້ານ ໂຕະໂມະ ເມືອງປະທຸມພອນ ແຂວງ ຈໍາປາສັກຫ່າງຈາກວັດພູຈໍາປາສັກ ໄປທາງທິດຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ ປະມານ 11 ກິໂລແມັດ ແລະ ສາ ມາດແນມເຫັນຈອມພູເກົ້າ ອັນເປັນ ທີ່ຕັ້ງຜາສາດຫີນ ວັດພູຈໍາປາສັກ ໄດ້ເປັນຢ່າງດີ. * ພໍກ້າວເຂົ້າສູ່ຍາມຝົນຂອງ ທຸກໆປີ ຈະມີຄົນເປັນພະຍາດໄຂ້ ເລືອດອອກຫລາຍທີ່ສຸດ ແຕ່ວ່າໃນປີ ນີ້ ເຫັນວ່າພະຍາດດັ່ງກ່າວມີການ ລະບາດໄວກວ່າທຸກປີ ເຊິ່ງຕາມຂໍ້ ມູນຈາກພະແນກສາທາລະນະສຸກ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ໃນປີນີ້ພະຍາດໄຂ້ເລືອດອອກແມ່ນ ທ່າອຽງການລະບາດສູງກວ່າປີ ຜ່ານມາ ເພາະເລີ່ມແຕ່ຕົ້ນປີ ກໍພົບ ກໍລະນີຜູ້ເປັນພະຍາດດັ່ງກ່າວແລ້ວ ມາຮອດປັດຈຸບັນທົວປະເທດມີຜູ້ ເປັນພະຍາດໄຂ້ເລືອດອອກແລ້ວ ຫລາຍຮ້ອຍາກໍລະນີ ແລະ ມີຜູ້ເສຍ ຊີວິດ. ສະນັ້ນເພື່ອປ້ອງກັນການລະ ບາດຂອງພະຍາດດັ່ງກ່າວ ໃນມື້ນີ້ ຄໍລຳສຶກສາຫາຄວາມຮູ້ຈຶ່ງນຳເອົາ ວິທີປ້ອງກັນພະຍາດໄຂ້ເລືອດອອກ ມານຳສະເໜີ ເຊິ່ງ ທ່ານ ດຣ ພອນ ທະລີ ໂຄດສີເມືອງ ຫົວໜ້າຂະແໜງ ໄຂ້ຍຸງ ພະແນກສາທາລະນະສຸກ ນະຄອນຫລວງ ໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນວ່າ: ຍຸງລາຍແມ່ນພາຫະນະ ແລະ ໂຕ ການນຳເຊື້ອພະຍາດໄຂ້ເລືອດອອກ ມາສູ່ຄົນ ສະນັ້ນວິທີປ້ອງກັນພະ ຍາດໄຂ້ເລືອດອອກທີ່ດີທີ່ສຸດແມ່ນ ການກຳຈັດຍຸງລາຍ ແລະ ໜອນນ້ຳ ຍຸງລາຍ ດ້ວຍຫລັກການ 5 ປ ຄື: 1 ປິດຝາພາຊະນະທີ່ເກັບນ້ຳໃນເຮືອນ ແລະ ນອກເຮືອນ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຍຸງມາ ໄຂ່ໃສ່. 2ປ່ຽນນ້ຳ ແລະ ຜັດຖູພາຊະ ນະທີ່ບັນຈຸນ້ຳພາຍໃນເຮືອນເປັນ ພາບປະກອບ ປະຈຳ. 3 ປ່ອຍປາຫາງນົກຍຸງ ເພື່ອ ກິນໜອນນ້ຳ. 4 ປັບປຸງສະພາບ ແວດລ້ອມພາຍໃນເຮືອນແລະນອກ ເຮືອນບໍ່ໃຫ້ຮົກເຮື້ອ, ບໍ່ໃຫ້ນ້ຳຄ້າງ ໃນກະໂປະ,ກະປ໋ອງ,ຮາງລິນ,ຢ່າງ ຕີນລົດເກົ່າ ແລະ ອື່ນໆ. 5 ປະຕິບັດ ປະຈຳທຸກອາທິດ ແລະ ຖ້າເປັນໄຂ້ ໃຫ້ໄປປິ່ນປົວຢູ່ໂຮງໝໍ ຫລື ສຸກ ສາລາທີ່ໃກ້ບ້ານ ຫ້າມຊື້ຢາມາກິນ ເອງຢ່າງເດັດຂາດ ພຽງແຕ່ປະຕິ ບັດເທົ່ານີ້ທ່ານ ແລະ ຄອບຄົວ ກໍ ຫ່າງໄກຈາກໄຂ້ເລືອດອອກແລ້ວ ແລະ ຖ້າຫາກມີສິ່ງທີ່ບໍ່ເຂົ້າໃຈ ຫລື ຕ້ອງການຄວາມຊ່ວຍເຫລືອກໍ ສາມາດຕິດຕໍ່ສາຍດວນ 166 ໄດ້ ທຸກເວລາ ໂດຍບໍ່ເສຍຄ່າໂທ. ພາບປະກອບ ອຸມົງຫີນໂຕະໂມະຕັ້ງຢູ່ດ້ານ ເໜືອ ແລະ ຫ່າງຈາກທາງໃຫຍ່ (ທາງເຂົ້າໄປບ້ານໂຕະໂມະ) ປະ ມານ 50 ແມັດ, ພາຍໃນບໍລິເວນ ແມ່ນຖືກປົກຄຸມດ້ວຍຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່ທີ່ ເກີດສະຫລັບສັບຊ້ອນກັບຊາກສະ ຫລັກຫັກພັງຂອງອຸມົງຫີນ, ຮ່ອງ ຮອຍຂອງສະຖານບູຮານແຫ່ງນີ້ ໄດ້ກະແຈກກະຈາຍຢູ່ຕາມພັກທັງ ສອງທີ່ໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງຂຶ້ນຢູ່ໃນ ກາງປ່າ ທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່ ເທິງແຄມຝັງຫ້ວຍນໍ້າໂຕະໂມະ ທີ່ເປັນອີກສາຂາໜຶ່ງຂອງແມ່ນໍ້າ ຂອງ. ວັດໂຕະໂມະ ເປັນວັດແຫ່ງ ດຽວຂອງຊາວຂະແມທີ່ຕັ້ງຢູ່ທາງ ຝັ່ງຊາຍຂອງແມ່ນໍ້າຂອງ ເຊິ່ງສະ ຖານທີ່ແຫ່ງນີ້ໄດ້ຖືກນໍາໃຊ້ໃຫ້ເປັນ ບ່ອນສັກກາລະບູຊາຕັ້ງແຕ່ສະຕະ ວັດທີ 7 ຫາສະຕະວັດທີ 9 ໃນໄລ ຍະທໍາອິດຂອງການມາຕັ້ງຖິ່ນຖານ ຂອງຊາວຂະແມໃນເຂດສະຖານບູ ຮານສ່ວນທີ່ຍັງເຫັນຕັ້ງຢູ່ນີ້ ແມ່ນ ໄດ້ຮັບການປະຕິສັງຂອນຄືນມາ ໃໝ່ໃນລະຫວ່າງສະຕະວັດທີ 1112 ໃນໄລຍະດຽວກັນນີ້ ວັດພູກໍ່ໄດ້ ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນມາໃໝ່ ຢູ່ໃນ ແຄວ້ນທີ່ຂຶ້ນກັບອັງກໍວັດ. ວັດນີ້ແມ່ນ 102 ແຫ່ງທີ່ສ້າງຂຶ້ນໃນທົ່ວລາຊະ ອານາຈັກຂອງຂະແມ ໂດຍພະເຈົ້າ ຍະໂສວໍລະມັນ ອົງທີ I (889910) ເພື່ອໃຫ້ເປັນບ່ອນເຝົ້າບົວ ລະບັດຮັກສາບ່ອນສັກກະລະບູຊາ ພະຊີວະ. ໂຄງສ້າງທີ່ຍັງດີກວ່າໝູ່ ແມ່ນໂຕທີ່ຕັ້ງຢູ່ທິດຕາເວັນຕົກສ່ຽງ ໃຕ້ຂອງວັດເອີ້ນວ່າ: ໂກປູຣະ (ຈຸດ ປະຕູທາງເຂົ້າສູ່ສະຖານບູຮານ) ເຊິ່ງສັງເກດເຫັນໄດ້ຈາກກ້ອນຫີນ ເຂົ້າຈີ່ທີ່ຕົກຊະຊາຍຢູ່ໃນທີ່ນັ້ນ. ຂອບປະຕູແລະປ່ອງຢ້ຽມແມ່ນເປັນ ຫີນຊາຍ. ໂກປູຣະ ແລະ ຝາຜະໜັງ ອ້ອມຮອບທີ່ເປັນຫີນເຂົ້າຈີ່ແມ່ນ ມີອາຍຸເກົ່າແກ່ຕັ້ງແຕ່ສະຕະວັດທີ 12. ມຸກຄະລຶງຄະ (ລຶງຄະທີ່ມີໃບ ໜ້າມະນຸດ), ເຮັດດ້ວຍຫີນຊາຍ ໄດ້ຖືກຄົ້ນພົບກ່ຽວກັບຈຸດນັ້ນອາດ ສ້າງຂຶ້ນໃນສະຕະວັດທີ 7 ແລະ ເປັນຕົວແທນໃຫ້ແກ່ພະຊີວະ ເຊິ່ງ ປັດຈຸບັນແມ່ນວາງສະແດງຢູ່ທີ່ຫໍ ພິພິທະພັນວັດພູ. ວັດດັ້ງເດີມນັ້ນ ແມ່ນສ້າງດ້ວຍດິນຈີ່, ອາດຈະຢູ່ໃນ ໄລຍະຍຸກກ່ອນ ອັງກໍວັດ ເຊິ່ງປັດຈຸ ບັນແມ່ນຍຸບພັງລົງທັງໝົດແລ້ວ, ຢູ່ ໃນ ສ່ວນທີ່ເປັນໃຈກາງຂອງຫໍໄຫວ້ ແມ່ນໄດ້ທັບຖົມໄປດ້ວຍຊາກສະ ຫລັກຫັກພັງຂອງຫໍໂຮງທີ່ກໍ່ດ້ວຍ ດິນຈີ່. ວັດນີ້ອາດຈະສ້າງເພື່ອອຸທິດ ໃຫ້ແກ່ ພະແມ່ຣູທຣານີ (ເປັນທີ່ຮັບ ຮູ້ກັນໃນນາມມພະແມ່ອູມາ ຫລື ພະ ແມ່ປາຣະວະຕີ), ພະມະເຫສີຂອງ ພະສີວະ-ຣູທຣາ. ສີລາຈາລຶກໃນ ວັດນີ້ ປີ889 ໄດ້ບອກໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ມີ ສະຖານທີ່ບ່ອນ ສັກກາລະບູຊາພະ ສີວະທີ່ຕັ້ງຢູ່ສະຖານທີ່ແຫ່ງນີ້. ຢູ່ ທາງເບື້ອງທິດຕາເວັນອອກຂອງ ວັດຍັງມີເສັ້ນທາງບູຮານທີ່ປ້ອງ ດ້ວຍຂອບຫີນເຂົ້າຈີ່ ເຊິ່ງຍັງເຫລືອ ຢູ່ສອງ-ສາມຮ້ອຍແມັດແລະໜອງ ສະນໍ້າທີ່ຂຸດໄວ້ ກໍ່ມີສ່ວນກ່ຽວພັນ ກັບສະຖານທີ່ແຫ່ງນີ້ເຊັ່ນດຽວກັນ.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTc3MTYxMQ==