xtgmf]k; 3 26/07/2023 0kj ; c]t gsfdko dh k;l6 j ]t[q [75 h ,7v'dkog'y ocsj ']a f gxa oma oltw\mu j ,u 7;k,g0A ,c0'F 3xj 'wl gxa ofu 9y 8vo c]t p5 8y me ໂດຍ: ໂສພາສໍພະໄຊ ]hP'wdjraow0j lhk']kpIa[ wfh 800.000 d;jkdu[8+,N ໂດຍ: ທລຍ ເມືອງໃໝ່ ໂດຍ: ມາລິດາ de,kmydko xd-{xdl ltrkcsj'-kf gvqk.9.lj8yf8k,dkoxt8y[af;k]tcsj'-kf dkox[a x'5 -;u fy dkogxoa 1cj 6 dwh 0 7;k,md5 pkd0v'xt-k-oq [kh ookdk' *ທ່ານວົງສັກພັນທະວົງປະທານ ກຳມາທິການປ້ອງກັນຊາດ-ປ້ອງ ກັນຄວາມສະຫງົບ ສະພາແຫ່ງຊາດ ໃຫ້ສໍາພາດ ໃນໂອກາດເຂົ້າຮ່ວມ ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນ ເທື່ອທີ 5 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ lX ວ່າ: ຜ່ານການຕິດຕາມກວດກາວຽກ ງານກຳມາທິການ ປ້ອງກັນຊາດປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບສະພາ ແຫ່ງຊາດ ໃນໄລຍະຜ່ານມາພົບບັນ ຫາພົ້ນເດັ່ນ, ເຄັ່ງຮ້ອນທີ່ສັງຄົມມີ ຄວາມກັງວົົນ ແລະ ສະເໜີຫລາຍ ທີ່ສຸດ ບັນຫາທີ 1 ແມ່ນ: ບັນຫາ ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດ ຖະກິດ-ການເງິນ ທີ່ປະເທດເຮົາ ກຳລັງປະເຊີນໜ້າໃນປັດຈຸບັນ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນບັນຫາໄພເງິນເຟີ້, ບັນ ຫາສິນຄ້າອຸປະໂພກ-ບໍລິໂພກຂຶ້ນ ລາຄາ, ນັບທັງລາຄານໍ້າມັນເຊື້ອໄຟ ຊຶ່ງເປັນຜົນກະທົບໂດຍກົງຕໍ່ຄ່າ ຄອງຊີບ ກໍ່ຄືຕໍ່ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງ ພະນັກງານ, ທະຫານ, ຕຳຫລວດ ຕະຫລອດຮອດ ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນ ບັນດາເຜົ່າ ຢ່າງໜັກໜ່ວງ, ບັນຫາ ທີ 2 ແມ່ນ: ບັນຫາຢາເສບຕິດທີ່ ພວມເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ຮ້າຍແຮງຕໍ່ສັງ ຄົມລາວເປັນຕົ້ນເຫດພາໃຫ້ເກີດອາ ຊະຍາກໍາດ້ານຕ່າງໆ, ທັງເປັນ ບັນ ຫາທີ່ກົດໜ່ວງຖ່ວງດຶງການສ້າງ ສາພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ຂອງຊາດ, ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍ ຢ່າງໃຫຍ່ຫລວງຕໍ່ບຸກຄົນ ແລະ ຄອບຄົວຜູ້ຕົກເປັນທາດຂອງຢາ ເສບຕິດ; ບັນຫາທີ 3 ແມ່ນ: ປະກົດ ການຫຍໍ້ທໍ້ທາງສັງຄົມ ທີ່ເປັນຜົນ ມາຈາກບັນຫາຢາເສບຕິດເປັນຕົ້ນ ແມ່ນ: ບັນຫາຂີ້ລັກ, ງັດແງະ, ປຸ້ນຈີ້, ຊີງຊັບ, ຄາດຕະກຳ, ລັກພາ ຕົວ, ອາລະວາດຕີກັນ, ນັກເລງອັນ ຕະພານ, ຂົ່ມຂືນສຳເລົາ, ລະເມີດ ກົດຈໍລະຈອນພາ ໃຫ້ເກີດອຸບັດເຫດ ແລະ ອື່ນໆ ຊຶ່ງສ້າງຄວາມສັບສົນ ວຸ້ນວາຍ, ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍທາງ ດ້ານວັດຖຸ, ຊີວິດ, ສຸຂະພາບ ແລະ ສ້າງຄວາມຢ້ານກົວໃຫ້ແກ່ສັງຄົມ ຢ່າງບໍ່ໜ້ອຍ ເຮັດໃຫ້ສັງຄົມບໍ່ມີ ຄວາມສະຫງົບ. ຕໍ່ກັບບັນຫາທີ່ກ່າວມານັ້ນ ລັດ ຖະບານໄດ້ຍົກລະດັບເປັນວາລະ ແຫ່ງຊາດ ແລະ ກອງປະຊຸມສະພາ ແຫ່ງຊາດໄດ້ຮັບຮອງເອົາວາລະ ແຫ່ງຊາດ ດັ່ງກ່າວເປັນມະຕິສະບັບ ເລກທີ 03/ສພຊ, ລົງວັນທີ 10 ສິງ ຫາ 2021 ວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂບັນ ຫາຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດ ຖະກິດ-ການເງິນ ແລະ ມະຕິສະບັບ ເລກທີ 04/ສພຊ, ລົງວັນທີ 10 ສິງຫາ 2021 ວ່າດ້ວຍການແກ້ໄຂ ບັນຫາຢາເສບຕິດ ຊຶ່ງລັດຖະບານ ໄດ້ນໍາໄປຈັດຕັ້ງປະຕິບັດເລີ່ມ ແຕ່ ທ້າຍປີ 2021 ເປັນຕົ້ນມາ ເຊິ່ງກຳ ມາທິການ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຂອງສະພາ ແຫ່ງຊາດກໍ່ໄດ້ນໍາເອົາເນື້ອໃນດັ່ງ ກ່າວ ມາຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕາມພາລະ ບົດບາດເຫັນໄດ້ວ່າ ປະຊາຊົນບັນ ດາເຜົ່າ ແລະ ທຸກຊັ້ນຄົມໃນສົງຄົມ ໄດ້ຍົກສູງຄວາມຮັບຮູ້ຕໍ່ຜົນຮ້າຍ ຂອງຢາເສບຕິດ ແລະ ມີສະຕິເຄົາ ລົບລະບຽບກົດໝາຍຫລາຍຂຶ້ນ, ຖ້າທຽບໃສ່ໄລຍະບໍ່ມີວາລະແຫ່ງ ຊາດ; ຄະນະພັກ, ຄະນະນຳແຕ່ລະ ຂັ້ນ, ເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ໄດ້ເພີ່ມ ທະວີຄວາມຮັບຜິດຊອບສູງຂຶ້ນ; ກຸ່ມຂົນສົ່ງ-ຄ້າຂາຍຢາເສບຕິດມີ ຄວາມຢ້ານກົວ, ຈຳນວນໜຶ່ງໄດ້ຢຸດ ເຊົາ; ເຈົ້າໜ້າທີ່ວິຊາເພາະພວກເຮົາ ສາມາດແກ້ໄຂຄະດີຢາເສບຕິດ, ຢຶດຂອງກາງ, ທໍາລາຍແຫລ່ງຜະ ລິດ, ແຫລ່ງຊຸກເຊື່ອງຢາເສບຕິດ ໄດ້ຫລາຍສົມຄວນ; ຜູ້ເສບຢາເສບ ຕິດ ຫລື ຜູ້ຖືກເຄາະຮ້າຍຈຳນວນ ບໍ່ໜ້ອຍໄດ້ຮັບການນຳໄປບຳບັດ, ປິ່ນປົວກັບຄືນເປັນພົນລະເມືອງດີ, ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນ, ຊ່ວຍ ເຫລືອ ແລະ ໃຫ້ການຮ່ວມມືຈາກບັນ ດາປະເທດເພື່ອນມິດ ແລະ ສາກົນ, ສາມາດແກ້ໄຂສະພາບຄວາມບໍ່ສະ ຫງົບ, ຄວາມບໍ່ເປັນລະບຽບຮຽບ ຮ້ອຍໃນສັງຄົມໄດ້ໂດຍພື້ນຖານ. ສ່ວນການແກ້ໄຂບັນດາປະກົດການ ຫຍໍ້ທໍ້ທາງສັງຄົມ, ກໍ່ໄດ້ດຳເນີນໄປ ຄ່ຽງຄູ່ກັບການແກ້ໄຂບັນຫາຢາ ເສບຕິດ, ຊຶ່ງໄລຍະຜ່ານມາກຳມາ ທິການ ພວກຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ລົງຕິດ ຕາມກວດກາ, ຊຸກຍູ້ບັນດາເຈົ້າໜ້າ ທີ່ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໃຫ້ນຳໃຊ້ກົດໝາຍ ແລະ ນິຕິກຳໃຕ້ກົດໝາຍທີ່ກ່ຽວ ຂ້ອງ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ເກີດຂຶ້ນ ຢ່າງເດັດຂາດ ແລະ ເຂັ້ມງວດ, ສົມ ທົບແໜ້ນກັບວຽກງານລົງກໍ່ສ້າງ ຮາກຖານການເມືອງຕິດພັນກັບ ວຽກງານ 3 ສ້າງ ຢູ່ບັນດາຈຸດ ຫລໍ່ແຫລມໃນທົ່ວປະເທດ, ສົມທົບ ກັບອໍານາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ກໍ່ຄື ປກສ ກຸ່ມ, ປກສ ບ້ານໃນທົ່ວ ປະເທດ ໃຫ້ເປັນເຈົ້າການແກ້ໄຂປະ ກົດການຫຍໍ້ທໍ້ທາງສັງຄົມທີ່ເກີດ ຂຶ້ນຢູ່ທ້ອງຖິ່ນຕົນ ໂດຍບໍ່ເອື່ອຍ ອີງຕໍ່ກຳລັງຂອງຂັ້ນເທິງລົງມາ ຊ່ວຍແກ້ໄຂໃຫ້. * ບ້ານ ນາກາງ, ກຸ່ມເທສະບານ ເມືອງໃໝ່ ເປັນບ້ານໜຶ່ງທີ່ນອນໃນ 24 ບ້ານເປົ້າໜາຍຊຸດທີ 1 ຂອງ ໂຄງ ການຫລຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ (ທລຍ) 3 ໄລຍະເພີ່ມທຶນ ຢູ່ເມືອງ ໃໝ່, ແຂວງຜົ້ງສາລີ. ບ້ານນາກາງ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມປະຕິບັດກິດຈະກຳການ ຊ່ວຍເຫລືອຂອງໂຄງການ ທລຍ 3 ໄລຍະເພີ່ມທຶນມາ ແຕ່ຕົ້ນປີ 2021 ເປັນຕົ້ນແມ່ນກິດຈະກໍາປັບປຸງຊີວິດ ການເປັນຢູ່ ຊຶ່ງໄດ້ສ້າງຕັ້ງກຸ່ມຊ່ວຍ ເຫລືອກັນແກ້ໄຂຄວາມທຸກຍາກ (ກຊກ) ໄດ້ 5 ກຸ່ມ, ມີສະມາຊິກທັງ ໜົດ 72 ຄົນ (ຍິງ 60 ຄົນ) ແລະ ໄດ້ຄັດເລືອກເອົາຄະນະກຳມະການ ບໍລິຫານກອງທຶນ ກຊກ ບ້ານ ຈຳ ນວນ 5 ທ່ານ ແລະ ໄດ້ຮັບການຝຶກ ອົບຮົມດ້ານການບັນຊີ ແລະ ການ ເງິນຈາກ ທລຍ ເພື່ອໃຫ້ສາມາດ ຄຸ້ມຄອງເງິນຕົ້ນທຶນ ແລະ ເງິນຝາກ ຂອງສະມາຊິກໄດ້ຢ່າງມີປະສິດ ທິພາບ. ສະມາຊິກ ກຊກ ຍັງໄດ້ເຂົ້າ ຮ່ວມຝຶກອົບຮົມເຕັກນິກການປູກ ແລະ ການລ້ຽງສັດ ກ່ອນທີ່ໄດ້ຮັບ ສິດໃນການຂໍກູ້ຢືມເງິນຕົ້ນທຶນ. ທລຍ ໄດ້ສະໜອງເງິນຕົ້ນທຶນ ໃຫ້ ກຊກ ຊຸດທີ 1 ໃນກາງປີ 2021 ແລະ ຊຸດທີ 2 ໃນກາງປີ 2022 ຊຶ່ງເປັນຈຳນວນເງິນທັງໝົດ 147.872.000 ກີບ ແລະ ເງິນ ຝາກຂອງສະມາຊິກ ກຊກ ມາຮອດ ເດືອນມິຖຸນາ 2023 ມີຈຳນວນ ທັງໝົດ 45.200.000 ກີບ. ໃນ ຮອບວຽນທີ 1 ປີ 2021, ສາມາດ ປ່ອຍກູ້ໄດ້ 79.000.000 ກີບ ໃຫ້ແກ່ສະມາຊິກ ກຊກ 28 ຄົນ ເພື່ອ ນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການລົງທຶນໃສ່ກິດ ຈະກຳສ້າງລາຍຮັບ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ: ຄ້າຂາຍຍ່ອຍ ແລະ ການລ້ຽງສັດ ນ້ອຍ (ລ້ຽງສັດປີກ ແລະ ລ້ຽງໝູ) ໃນນີ້ ໄດ້ເອົາເງິນຝາກມາປ່ອຍກູ້ ຈໍານວນ 16.000.000 ກີບ ຈາກ ເງິນຝາກທັງໝົດ 20.000.000 ກີບ ໂດຍໄລຍະການກູ້ ແມ່ນ 12 ເດືອນ ໃນອັດຕາດອກເບ້ຍ 1% ຕໍ່ ເດືອນ. ໃນຮອບວຽນທີ 1 ຂອງການ ປ່ອຍກູ້, ສະມາຊິກ ກຊກ ສາມາດ ສົ່ງຕົ້ນທຶນຄືນ ແລະ ດອກເບ້ຍໄດ້ 100% (9.440.000 ກີບ). ສໍາລັບການປ່ອຍກູ້ໃນຮອບວຽນທີ 2 ແມ່ນ 98.000.000 ກີບ ໃຫ້ ແກ່ສະມຊິກ ກຊກ ຈໍານວນ 26 ຄົນ ໃນນີ້ ໄດ້ປ່ອຍກູ້ຈາກເງິນຝາກ 9.000.000 ກີບ ໂດຍໄດ້ນໍາໄປ ລົງທຶນໃສ່ ກິດຈະກຳປັບປຸງຊີວິດ ການເປັນຢູ່ 5 ປະເພດ ຄື: ຕໍ່າຫູກ, ລ້ຽງໄກ່, ລ້ຽງເປັດ, ລ້ຽງໝູ ແລະ ລ້ຽງແບ້ ໃນໄລຍະການກູ້ຢືມ 12 ເດືອນ ແລະ ອັດຕາດອກເບ້ຍ 1% ຕໍ່ເດືອນ. ໃນຮອບວຽນທີ 2 ຂອງ ການປ່ອຍກູ້, ສະມາຊິກ ກຊກ 4 ຄົນ ສາມາດສົ່ງທຶນກູ້ກ່ອນກຳນົດໄດ້ 100% ແລະ ອີກ 22 ຄົນ ໄດ້ຈ່າຍ ດອກເບ້ຍ ເປັນປະຈໍາ. ຜ່ານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກິດຈະ ກຳສ້າງລາຍຮັບໃນໄລຍະຫລາຍ ກວ່າ 30 ເດືອນ ເຫັນວ່າ ສະມາຊິກ ກຊກ ບ້ານນາກາງ ມີລາຍຮັບເພີ່ມ ຂຶ້ນຫລາຍກວ່າໄລຍະກ່ອນການ ເຂົ້າຮ່ວມກິດຈະກຳປັບປຸງຊີວິດ ການເປັນຢູ່ ໂດຍສະເພາະ ມີລາຍຮັບ ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກການຂາຍສັດ, ຂາຍ ສິ້ນ ແລະ ຄ້າຂາຍຍ່ອຍ ແລະ ເຮັດ ໃຫ້ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງສະມາຊິກ ກຊກ ມີທ່າອ່ຽງດີຂຶ້ນເທື່ອລະກ້າວ. * ການປູກ-ການລ້ຽງ ຫລື ການຜະລິດກະສິກຳເປັນສິນຄ້າ ແມ່ນອາຊີບທີ່ປະຊາຊົນລາວສ່ວນ ໃຫຍ່ຍຶດເປັນທ່າແຮງໃນການສ້າງ ລາຍຮັບໃຫ້ຄອບຄົວ. ແຕ່ກ່ອນຈະ ປະສົບຜົນສຳເລັດກໍບໍ່ແມ່ນເລື່ອງ ຊີບເຮັດນາ ມາລ້ຽງໄກ່ພັນໄຂ່ຂາຍ ເປັນອາຊີບຕົ້ນຕໍຂອງຄອບຄົວ. ທ້າວບຸນມາໄດ້ເລົ່າສູ່ຟັງວ່າ: ກ່ອນຈະປະສົບຜົນສຳເລັດໃນ ການລ້ຽງໄກ່ພັນໄຂ່ ແລະ ມີລາຍຮັບ ທີ່ໝັ້ນຄົງໃຫ້ຄອບຄົວນັນບໍ່ແມ່ນ ເລື່ອງງ່າຍ ເພາະຕົນໄດ້ລອງຜິດ, ລອງຖືກໃນການລ້ຽງພໍສົມຄວນ ເພາະບໍ່ມີປະສົມການມາກ່ອນ ຊຶ່ງ ຄອບຄົວຕົນເອງໄດ້ເລີ່ມລ້ຽງໄກ່ ພັນໄຂ່ມາແຕ່ປີ 2022 ດ້ວຍການ ຊື້ໄກ່ແມ່ພັນຈາກປະເທດເພື່ອນ ບ້ານໃນລາຄາໂຕລະ 150.000 ກີບ ຈຳນວນ 2.200 ໂຕ, ລວມເປັນ ເງິນທັງໝົດ 300.000.000 ກ່ວາ ກີບ ແລະ ລົງທຶນໃສ່ການກໍ່ສ້າງ ຄອກໄກ່ 70.000.0000 ກ່ວາກີບ. ແຕ່ໃນໄລຍ 3 ເດືອນທຳອິດ ຂອງ ການລ້ຽງ ສາມາດເກັບໄຂ່ໄດ້ພຽງ ມື້ລະ 15-20 ແຕະເທົ່ານັ້ນ ສາຍ ເຫດຍ້ອນໄກ່ກິນຫົວອາຫານ ບໍ່ອີ່ມ ບວກກັບເຕັກນິກປະສົບການໃນ ການລ້ຽງໄກ່ຂອງຕົນບໍ່ທັນສູງ. ຈາກນັ້ນຕົນກໍ່ໄດ້ມີການແລກປ່ຽນ ຖອດຖອນບົດຮຽນຕື່ມຈາກວິຊາ ການຫ້ອງການກະສິກຳ-ປ່າໄມ ງ່າຍ ຊຶ່ງນອກຈາກມີໃຈມັກແລ້ວ ກໍຕ້ອງມີຄວາມຂະຫຍັນ ແລະ ອົດ ທົນ ດັ່ງກັບທ້າວ ບຸນມາ ປາຊາຈັນ ອາຍຸ 43 ປີ ປະຊາຊົນ ບ້ານໂນນດິນ ຊາຍ ເມືອງລະຄອນເພັງ ແຂວງ ສາລະວັນ ທີ່ຕັດສິນໃນຫັນຈາກອາ ເມືອງ ແລະ ຜູ້ອື່ນໆທີ່ມີປະສົບການ ແລ້ວເອົາມາປະຕິບັດຕົວຈິງ. ຈາກ ນັ້ນ 3 ເດືອນຕໍ່ມາ ໄກ່ກໍ່ໄດ້ເລີ່ມ ໄຂ່ອອກມາໃນທຸກໆວັນ ສາມາດ ເກັບໄຂ່ໄກ່ໄດ້ມື້ລະ 1.600 ກວ່າ ໜ່ວຍ ຫລື ເທົ່າກັບປະມານ 55 ແຕະ/ມື້. ສາມາດຂາຍໄຂ່ໄກ່ມື້ລະ 2.900.000 ກີບ/ມື້ ແລະ ຂາຍໃນ ລາຄາ 54.000ກີບ/ແຕະ, ພາຍ ຫລັງຫັກຄ່າຊິ້ນເປືອງໃຊ້ຈ່າຍຄ່າ ຫົວອາຫານ ແລະ ອື່ນໆ ປະມານ 2.100.000ກີບ/ມື້ ກໍມີລາຍຮັບ ຕົວຈິງປະມານ 800.000ກີບ/ມື້. ທ້າວ ບຸນມາ ໃຫ້ຮູ້ຕື່ມວ່າ: ໄກ່ ແມ່ພັນໄຂ່ແມ່ນມີອາຍຸໃນການ ລ້ຽງເກັບໄຂ່ປະມານ 2-3 ປີ ກໍ່ຈະ ຂາຍແມ່ພັນອອກທັງໝົດ ແລະ ຈະ ໄດ້ຊື້ໄກ່ແມ່ສາວເຂົ້າມາໃໝ່ ແລະ ລາວຍັງມີແຜນຈະຂະຫຍາຍຄອກ ໄກ່ ແລະ ຈຳນວນໄກ່ແມ່ພັນເຂົ້າ ຕື່ມອີກໃນອະນາຄົດ. ສຳລັບຕະ ຫລາດຈຳໜ່າຍແມ່ນໄດ້ຂາຍສົ່ງ ແມ່ຄ້າຕະຫລາດທົ່ວໄປພາຍໃນ ເມືອງລະຄອນເພັງ ແລະ ຂາຍຕາມ ຮ້ານຂາຍເຄື່ອງຍ່ອຍ, ຮ້ານອາຫານ ອື່ນໆ ຊຶ່ງໄຂ່ໄກ່ພັນແມ່ນຍັງບໍ່ພຽງ ພໍກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງຂອງ ທ້ອງຕະຫລາດ. ສຳລັບກຳໄລຈາກ ການຂາຍໄຂ່ໄກ່ ເຮັດໃຫ້ຊີວິດການ ເປັນຢູ່ຂອງຄອບຄົວທ້າວ ບຸນມາ ປາ ຊາຈັນ ດີຂຶ້ນຖ້າທຽບໃສ່ເມື່ອ ກ່ອນ ເຮັດໃຫ້ຄອບຄົວລາວມີທຶນຊື້ຂະ ຫຍາຍເນື້ອທີ່ດິນ, ຈົກໜອງປາອີກ ຈຳ 4 ໜອງ, ມີແຜນຈະລ້ຽງປາ ແລະ ປູກພືດແບບສົມຕື່ມອີກ.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTc3MTYxMQ==