xtgmf]k; 6 17/07/2023 glf4tdfy {l'a 7,q glu ,0tspkp,tsklk,a d7u mq j ;x;'-q oma '-kf rkp.8h dkooerk0v'ra d -;u fy {;fa mtotme dkog7njvophkp lafoE c]t lafxjk 8hv'xt8y[af8k,dqf\kp dkofe]q'-u;yf0v'-qogzqjk]k; 16jc0;'[+cdh; * ໃນມາດຕາທີ 41 ຂອງ ກົດ ໝາຍວ່າດ້ວຍສັດນໍ້າ ແລະ ສັດປ່າ ໄດ້ກຳນົດໄວ້ວ່າ: ການເຄື່ອນຍ້າຍ ສັດນ້ຳ ແລະ ສັດປ່າ ປະເພດຫວງ ຫ້າມ ແລະ ປະເພດຄຸ້ມຄອງຈາກ ສະຖານທີ່ໜຶ່ງໄປສະຖານທີ່ອື່ນ ຢູ່ ພາຍໃນປະເທດ ຕ້ອງໄປຕາມເສັ້ນ ທາງທີ່ໄດ້ກຳນົດໃຫ້ ແລະ ແຈ້ງເອ ກະສານຕໍ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ປະຈຳດ່ານ ກວດກາ ຊຶ່ງປະກອບດ້ວຍໃບອະນຸ * ບົດຜ່ານມາ ໄດ້ສະເໜີກ່ຽວກັບ ບາງສ່ວນຂໍ້ມູນລວມຂອງບັນດາ ເຜົ່າຢູ່ແຂວງບໍ່ແກ້ວມາແລ້ວ, ບົດ ນີ້ ສືບຕໍ່ສຶກສາຂໍ້ມູນນໍາກັນຕື່ມ ໂດຍ ລົງເລິກສະເພາະເຜົ່າລາວ ຊຶ່ງໃນ ຄວາມເປັນຈິງໂດຍພື້ນຖານການ ນັບຖືກໍ່ຄືເຜົ່າລາວຢູ່ແຂວງອື່ນໆ, ແຕ່ອາດຈະມີອັນແຕກຕ່າງຍ້ອນ ມີການດັດປັບໃຫ້ເຂົ້າກັບສາຍພົວ ພັນທາງສັງຄົມໃນແຕ່ລະບ່ອນທີ່ມີ ສະພາບ ແລະ ຈຸດພິເສດແຕກຕ່າງ ກັນໄປ. ຊົນເຜົ່າລາວ ຢູ່ແຂວງບໍ່ແກ້ວ ມີກົກເຫງົ້າຄືກັບເຜົ່າລາວ ຢູ່ທົ່ວ ໄປ, ມີຈໍານວນໜຶ່ງໄດ້ອົບພະຍົບຍົກ ຍ້າຍມາແຕ່ຖິ່ນອື່ນ, ໂດຍສະເພາະ ມາຈາກແຖບເມືອງປາກທາ, ອີກ ຈໍານວນໜຶ່ງໄປຈາກແຂວງຫົວພັນ, ຜ່ານແຂວງຜົ້ງສາລີ, ເມືອງໄຊ, ປາກແບງ ແຂວງອຸດົມໄຊ. ຈໍານວນ ນີ້ຢາຍກັນຢູ່ເຂດເມືອງຫ້ວຍຊາຍ, ແຕ່ຢູ່ຫລາຍກວ່າໝູ່ແມ່ນ ເມືອງ ຕົ້ນເຜິ້ງ ແລະ ກໍ່ມີຈໍານວນໜຶ່ງຍົກ ຍ້າຍໄປຈາກແຂວງຫລວງພະບາງ, ຜ່ານນໍ້າບາກ. ຄົນມາຈາກສາຍນີ້ ສ່ວນຫລາຍຢາຍຢູ່ເຂດແຄມນໍ້າ ຂອງ ແລະ ຂະຍັບຂະຫຍາຍໄປຢູ່ ລຽບຕາມນໍ້າທາ, ບ້ານຜາອຸດົມ ເມືອງຜາອຸດົມ… ຕາມການເກັບ ກໍາຂອງແນວລາວສ້າງຊາດ ແຂວງ ບໍ່ແກ້ວ ໄດ້ມີການບັນທຶກ ໄວ້ວ່າພາຍ ຫລັງປະເທດຊາດໄດ້ຮັບການປົດ ປ່ອຍ, ຊົນເຜົ່າລາວຢູ່ແຂວງບໍ່ແກ້ວ ເກືອບວ່າມີທີ່ມາຈາກທຸກແຂວງ ໃນ ທົ່ວປະເທດ, ທັງຍ້ອນຄວາມຮຽກ ຮ້ອງຕ້ອງການຂອງວຽກ ງານ ແລະ ການພົວພັນແກ່ວດອງ ແລະ ອື່ນໆ. ປັດຈຸບັນຊົນເຜົ່າລາວ ກວມອັດຕາ ສ່ວນຫລາຍຢັງຢາຍຢູ່ທຸກເມືອງ ປົນເປກັບເຜົ່າຕ່າງໆກໍ່ມີ. ເຜົ່າລາວ ຢູ່ແຂວງບໍ່ແກ້ວ ກໍ່ຄື ກັບເຜົ່າລາວ ຢູ່ບ່ອນອື່ນໆ ຫລື ບັນ ດາເຜົ່າໃນຜືນແຜ່ນດິນລາວ ທີ່ມີພື້ນ ຖານແຫ່ງຄວາມດຸໝັ່ນຂະຫຍັນ ພຽນໃນການສະແຫວງຫາລ້ຽງ ຊີບດ້ວຍຫລາຍວິທີທາງ, ທັງເຮັດ ໄຮ່ໃສ່ນາຮົ້ວສວນ ແລະ ຂຸດຄົ້ນທ່າ ແຮງຈາກ ທໍາມະຊາດ, ຄ້າຂາຍ ແລະ ອື່ນໆ. ອາຊີບພື້ນຖານຕົ້ນຕໍມາ ແຕ່ປູ່ຍ່າຕາຍາຍແມ່ນການຜະລິດ ກະສິກໍາ. ວັດທະນະທໍາຄວາມນັບຖື ກໍ່ຄືຮີດຕ່າງໆກໍ່ມີຫລາຍ, ໂດຍສະ ເພາະແມ່ນຮີດສິບສອງຄອງສິບສີ່ ຄືດັ່ງເຜົ່າລາວທົ່ວໄປ. ມີການແບ່ງ ງານ ລະຫວ່າງເພດຍິງ-ຊາຍ ທີ່ສືບ ທອດມາແຕ່ບູຮານນະການເປັນຕົ້ນ ວຽກເພດຍິງແມ່ນໜຶ້ງເຂົ້າເປົ່າໄຟ, ຕໍາເຂົ້າ ເອົາຟືນ-ຕັກນໍ້າ…ໝາຍ ວ່າວຽກເຮືອນການຊານປະຈໍາວັນ ແມ່ນມອບໃຫ້ແມ່ຍິງ, ຕະຫລອດ ການຕໍ່າຫູກທໍໄໝ ແລະ ເບິ່ງແຍງ ລູກເຕົ້າ ເຊິ່ງນັບເປັນວຽກບໍ່ແລ້ວ ເປັນຈັກເທື່ອໃນໜຶ່ງວັນ. ສ່ວນຜູ້ ຊາຍແມ່ນເຮັດວຽກໜັກກວ່າຄືໄປ ຊອກຫາເຂົ້າປາອາຫານ, ປຸກສ້າງ ເຮືອນຊານ…ລ້ວນແຕ່ແມ່ນຜູ້ຊາຍ. ສ່ວນລູກເຕົ້າທີ່ອາໄສຢູ່ນໍາພໍ່ແມ່ກໍ່ ມີໜ້າທີ່ຊ່ວຍວຽກຕາມຄວາມຕ້ອງ ການແຕ່ລະໄລຍະ. ສ່ວນຜູ້ເຖົ້າຜູ້ ແກ່ປູ່ຍ່າ ພໍ່ຕາແມ່ນາຍກໍ່ຊ່ວຍເບິ່ງ ແຍງລູກຫລານຈັກຕອກລອກປໍ ເປັນ ວຽກທີ່ເບົາ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ມາດຽວນີ້ການແບ່ງງານກໍ່ໄດ້ມີ ການດັດປັບໃຫ້ເຂົ້າກັບສະພາບ ຂອງແຕ່ລະຄອບຄົວ ໂດຍບໍ່ໄດ້ຍຶດ ຕິດດ້ານໃດໜຶ່ງຕາຍຕົວແລ້ວ, ຍ້ອນ ວ່າຄົນເຜົ່າລາວກໍ່ຄືເຜົ່າອື່ນໆ, ເພດ ຍິງກໍ່ ນັບມື້ໄດ້ຮັບການສຶກສາສູງ ຂຶ້ນ ມີຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດ ແລະ ເຮັດວຽກແທນເພດຊາຍໄດ້ໃນ ບາງອັນ ແລະ ບໍ່ໄດ້ຖືເປັນການຄະ ລໍາຜິດຮີດຄືແຕ່ເກົ່າປາງຫລັງ, ມີ ແຕ່ພ້ອມພຽງຮຽງໜ້າກັນພັດທະ ນາຄອບຄົວລ້ຽງລູກເຕົ້າໃຫ້ໃຫຍ່ ສູງ ແລະ ເປັນຈຸລັງສັງຄົມອັນດີ ງາມ. ຄົນຊົນເຜົ່າລາວ ຢູ່ແຂວງບໍ່ ແກ້ວ ເຂົາເຈົ້າມັກປຸກເຮືອນສ້າງ ຊານຢູ່ ຕາມແຄມແມ່ນໍ້າໃຫຍ່ສາຍ ຕ່າງໆ, ບ່ອນທີ່ມີທົ່ງພຽງ ແລະ ຮ່ອມຫ້ວຍ ທີ່ເໝາະສົມແກ່ການທຳ ມາຫາກິນ, ໂດຍສະເພາະການຜະ ລິດກະສິກໍາເປັນຕົ້ນ ເຮັດນາ, ສວນ, ຫາປາແລະອື່ນໆ.ເຜົ່າລາວຢູ່ບໍ່ແກ້ວ ມັກຢູ່ໂຮມກັນເປັນກຸ່ມເປັນບ້ານ ແຕ່ 10 ຫລັງຄາເຮືອນຂຶ້ນໄປ. ການຕັ້ງ ເຮືອນກໍ່ມີພິທີກໍາຕາມຮີດຂອງລາວ ເພື່ອເອົາໂຊກເອົາໄຊ, ນັບແຕ່ການ ປັດກວດຖາກຖາງໃຫ້ເປັນດິນວ່າງ ສະອາດງາມຕາ, ປັກເສົາແຮກ ມີພິທີຄອບເຈົ້າຖິ່ນເຈົ້າຖານຜູ້ອະ ລັກຮັກສາຕາມຄວາມເຊື່ອຖື ແລະ ສັດທາມາແຕ່ເຄົ້າປາງປະຖົມ. ການ ນຸ່ງຖື ກໍ່ຄືເຜົ່າລາວທົ່ວໄປຜູ້ຊາຍ ນຸ່ງໂສ້ງ-ເສື້ອ, ຕັດຜົມສັ້ນ ແລະ ແມ່ ຍິງ ນຸ່ງສິ້ນ-ເສື້ອ ຈົ່ງຜົມຍາວ. ເຄື່ອງ ນຸ່ງໂດຍພື້ນຖານແມ່ນໃຫ້ປົກຫຸ້ມ ຮ່າງກາຍເປັນຢ່າງດີ, ໂດຍສະເພາະ ແມ່ຍິງ ຕ້ອງພິຖີພິຖັນກວ່າຜູ້ຊາຍ. ອາຫານການກິນເຜົ່າລາວ ຢູ່ ແຂວງ ບໍ່ແກ້ວ ກໍ່ໃຊ້ປາແດກ, ເກືອ, ໝາກ ເຜັດ ເປັນເຄື່ອງປຸງລົດຂັ້ນພື້ນຖານ. ອາຫານທີ່ມັກເຮັດກິນກໍ່ມີ ລາບ, ກ້ອຍ, ເອາະຫລາມ, ແກງ, ແຈ່ວ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍດີ ມາຮອດດຽວ ນີ້ອາ ຫານການກິນຂອງຄົນຊົນເຜົ່າລາວ ຢູ່ແຂວງບໍ່ແກ້ວ ກໍ່ຄືກັບເຜົ່າລາວ ຢູ່ ບ່ອນອື່ນໄດ້ມີຄວາມຫລາກຫລາຍ ພັດທະນາ ແລະ ການເຊື່ອມໂຍງກັບ ພາຍນອກ. ຍາດເຄື່ອນຍ້າຍຂອງຂະແໜງການ ກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ໃບຢັ້ງຢືນສຸຂະ ພາບ, ໃບຢັ້ງຢືນຖິ່ນກຳເນີດ, ໃບທະ ບຽນສັດ. ໃນກໍລະນີທີ່ມີການຊື້- ຂາຍສັດ ຫລື ມອບກຳມະສິດສັດ ຕ້ອງໃຫ້ມີໃບຢັ້ງຢືນຕາມລະບຽບ ກົດໝາຍ. ການເຄື່ອນຍ້າຍ ສັດນ້ຳ ແລະ ສັດປ່າ ປະເພດຫວງຫ້າມ ແລະ ປະເພດຄຸ້ມຄອງ ຕ້ອງປະຕິບັດດັ່ງ ນີ້: ການເຄື່ອນຍ້າຍ ລະຫວ່າງ ບ້ານ ຕໍ່ບ້ານຕ້ອງໄດ້ຮັບອະນຸຍາດຈາກ ອົງການປົກຄອງບ້ານ ຕາມການສະ ເໜີຂອງໜ່ວຍງານປ່າໄມ້ບ້ານ. ການເຄື່ອນຍ້າຍ ລະຫວ່າງ ເມືອງຕໍ່ ເມືອງຕ້ອງໄດ້ຮັບອະນຸຍາດຈາກ ຫ້ອງການກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ເມືອງ, ເທສະບານຕາມການສະເໜີ ຂອງ ອົງການປົກຄອງບ້ານ. ການເຄື່ອນ ຍ້າຍ ລະຫວ່າງແຂວງຕໍ່ແຂວງ ຕ້ອງໄດ້ຮັບອະນຸຍາດຈາກພະແນກ ກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ແຂວງ, ນະ ຄອນ ຕາມການສະເໜີຂອງຫ້ອງ ການກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້ ເມືອງ, ເທສະບານ. ການເຄື່ອນຍ້າຍສັດດັ່ງ ກ່າວຕ້ອງໄດ້ເສຍພັນທະຕາມລະ ບຽບການ. ການນຳເຂົ້າ, ການສົ່ງອອກ, ການສົ່ງອອກຄືນ ແລະ ການນຳ ຜ່ານການນຳເຂົ້າ, ການສົ່ງອອກ, ການສົ່ງອອກຄືນ ແລະ ການນຳຜ່ານ ເອກະສານທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໃນຂໍ້ 1 ຂອງມາດຕານີ້ຍັງຕ້ອງມີໃບແຈ້ງ ຂຶ້ນທະບຽນສັດ, ໃບຢັ້ງຢືນກ່ຽວ ກັບການຂະຫຍາຍພັນ ຫລື ລ້ຽງ, ໃບຢັ້ງຢືນປອດພະຍາດ, ລາຍການ ບັນຊີປະເພດ ແລະ ຈຳນວນສັດທີ່ ຈະສົ່ງອອກ, ໃບອະນຸຍາດສົ່ງອອກ ຄືນ ຂອງກະຊວງ ກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ໃບອະນຸຍາດນຳເຂົ້າຄືນ ຂອງອົງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຂອງປະ ເທດປາຍທາງ. ການນຳຜ່ານສັດ ນ້ຳ ແລະ ສັດປ່າ ຕ້ອງໄດ້ແຈ້ງເອກະ ສານ ເຊັ່ນ: ໃບອະນຸຍາດສົ່ງອອກ ແລະ ນຳເຂົ້າຂອງ ອົງການທີ່ກ່ຽວ ຂ້ອງຂອງປະເທດຕົ້ນທາງ ແລະ ປາຍທາງ, ໃບຢັ້ງຢືນ ຖິ່ນກຳເນີດ, ໃບຢັ້ງຢືນປອດພະຍາດ, ລາຍການ ບັນຊີປະເພດ ແລະ ຈຳນວນສັດ ທີ່ ຈະສົ່ງຜ່ານ. ການນຳຜ່ານສັດນ້ຳ ແລະ ສັດປ່າ ຕ້ອງໄດ້ຮັບການກວດ ກາ. ການນຳເຂົ້າ, ການສົ່ງອອກ, ການສົ່ງອອກຄືນ ແລະ ການນຳ ຜ່ານສັດດັ່ງກ່າວຕ້ອງໄດ້ເສຍພັນ ທະຕາມລະບຽບການ. ສັດນ້ຳ ແລະ ສັດປ່າ ຫລື ສີ້ນສ່ວນ ຕ່າງໆຂອງສັດດັ່ງກ່າວຕ້ອງປະຕິ ບັດຕາມ ມາດຕາ 40 ຂອງ ກົດໝາຍ ສະບັບນີ້ ແລະ ຍັງຕ້ອງປະຕິບັດດັ່ງ ນີ້: ການນຳເຂົ້າສັດນ້ຳ ແລະ ສັດປ່າ ຕ້ອງມີໃບອະນຸຍາດສົ່ງອອກຈາກ ອົງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຂອງປະເທດ ຕົ້ນທາງ, ໃບຢັ້ງຢືນຖິ່ນກຳເນີດ, ໃບຢັ້ງຢືນປອດພະຍາດ, ສັນຍາລະ ຫວ່າງຜູ້ນຳເຂົ້າ ແລະ ຜູ້ສົ່ງອອກ, ລາຍການບັນຊີປະເພດສັດ ແລະ ຈຳນວນສັດທີ່ຈະນຳເຂົ້າ, ໃບອະນຸ ຍາດນຳເຂົ້າ ຂອງຂະແໜງການ ກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້. ການສົ່ງອອກ ສັດນ້ຳ ແລະ ສັດປ່າ ຕ້ອງມີໃບຢັ້ງ ຢືນ ກ່ຽວກັບການຂະຫຍາຍພັນ ຫລື ລ້ຽງ, ໃບຢັ້ງຢືນຖິ່ນກຳເນີດ, ໃບຢັ້ງຢືນປອດພະຍາດ, ສັນຍາລະ ຫວ່າງຜູ້ນຳເຂົ້າ ແລະ ຜູ້ສົ່ງອອກ, ລາຍການບັນຊີປະເພດ ແລະ ຈຳ ນວນສັດທີ່ຈະສົ່ງອອກ, ໃບອະນຸ ຍາດສົ່ງອອກ ຂອງກະຊວງ ກະສິ ກຳ ແລະ ປ່າໄມ້, ໃບອະນຸຍາດນຳ ເຂົ້າຂອງອົງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຂອງ ປະເທດປາຍທາງ. ການສົ່ງອອກ ຄືນ ສັດນ້ຳ ແລະ ສັດປ່າ ນອກຈາກ ພາບປະກອບ ພາບປະກອບ
RkJQdWJsaXNoZXIy MTc3MTYxMQ==