xtgmf]k; 3 14/06/2023 0kj ; c]t gsfdko dh k;l6 j ]t[q [75 h ,7v'dkog'y ocsj ']a f gxa oma oltw\mu j ,u 7;k,g0A ,c0'F 3xj '.l gxa ofu 9y 8vo c]t p5 8y me ບົດສະເໜີ rhv,daogvqk.9.ljxhv'dao 7;[75,rtpkfw0hp5']kp ot7vowdlvo rq,;ysko ,uczolqj'glu, 4 zt]yfraog0Qkgxaolyo7hk3vfav[ * ປັດຈຸບັນເປັນລະດູຝົນ ຊຶ່ງໄດ້ ເອື້ອອຳນວຍໃຫ້ແກ່ການແພ່ລະບາດ ຂອງພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ.ໃນແຕ່ປີ ຢູ່ປະເທດເຮົາມີຜູ້ຕິດເຊື້ອພະຍາດ ດັ່ງກ່າວຫລາຍພໍສົມຄວນ,ດັ່ງນັ້ນ ການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມພະຍາດ ໄຂ້ຍຸງລາຍຈຶ່ງເປັນບັນຫາສໍາຄັນ ຫລາຍ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ເປັນພະຍາດໄຂ້ຍຸງ ລາຍ ທຸກຄົນໃນສັງຄົມຈົ່ງພ້ອມກັນ ເປັນເຈົ້າການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບ * ປັດຈຸບັນເຫັນວ່າການສົ່ງເສີມ ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າຜະລິດຕ່າງໆ ເປັນສິນຄ້າແມ່ນນັບມື້ກວ້າງຂວາງ ທັງກ້າວເປັນຜະລິດຕະພັນໂດດເດັ່ນ ປະຈຳທ້ອງຖິ່ນ ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ຮັບການຢັ້ງຢືນຈາກພາກສ່ວນກ່ຽວ ຂ້ອງເຂົ້າເປັນສິນຄ້າໂອດັອບຫລາຍ ລາຍການ ເພື່ອແນໃສ່ແກ້ໄຂຊີວິດ ການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນ ໃຫ້ຫລຸດ ພົ້ນອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກເທື່ອ ລະກ້າວ. ດັ່ງນະຄອນໄກສອນ ພົມ ວິຫານ ເຊິ່ງຜ່ານມາກໍ່ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ ສົ່ງເສີມປະຊາຊົນທຳການຜະລິດ ຕ່າງໆ ສາມາດກາຍເປັນສິນຄ້າໂອ ດັອບຫລາຍຜະລິດຕະພັນ. ຂະນະ ທີ່ມາປັດຈຸບັນນີ້ ກໍ່ມີແຜນສົ່ງເສີມ 4 ຜະລິດຕະພັນໃຫ້ເຂົ້າເປັນສິນຄ້າ ໂອດັອບອີກຕື່ມໃນເວລາອັນໃກ້ນີ້. ໃນນັ້ນ, ມີນ້ຳສະໝູນໄພໃບໜາດ, ວາຍໜາກໄມ້, ເຂົ້າໂຂບ ແລະ ການ ລ້ຽງໄກ່ລາດ ບໍລິສັດນາກ້າຟາມ. ຈິງຕິດພັນກັບການຖ່າຍທອດຄວາມ ຮູ້ເຕັກນິກຕ່າງໆໃຫ້ທົ່ວເຖິງ ເພື່ອ ສ້າງຄວາມຊຳນິຊຳນານໃຫ້ເຂົາ ເຈົ້າຫລາຍຂຶ້ນຕື່ມ. ຢ່າງໃດກໍ່ດີເມື່ອ ບໍ່ດົນມານີ້, ທ່ານ ສົມໝາຍ ສົງວິໄລ ຮອງເຈົ້ານະຄອນ ໄກສອນ ພົມວິຫານ, ຜູ້ຊີ້ນຳວຽກງານຂົງເຂດ-ເສດຖະ ກິດ, ທັງເປັນປະທານກຳມະການຄັດ ເລືອກສິນຄ້າໂອດັອບ, ພ້ອມດ້ວຍ ທ່ານ ທິບຕະພອນ ໂກດວົງສີ ຫົວ ໜ້າຫ້ອງການອຸດສາຫະກຳ-ການ ຄ້າ ນະຄອນໄກສອນ ພົມວິຫານ ແລະ ພະນັກງານວິຊາການ ໄດ້ລົງ ຕິດຕາມສົ່ງເສີມການຜະລິດນ້ຳດື່ມ ສະໜຸນໄພໃບໜາດຂອງ ທ່ານ ນາງ ສີ ພົມມະຈັນ ຢູ່ບ້ານໜອງຜື ເຊິ່ງ ເປັນຜະລິດໜຶ່ງທີ່ໄດ້ສົ່ງອອກໄປ ຂາຍຢູ່ຕະຫລາດຕ່າງເມືອງ, ຕ່າງ ແຂວງ ໂດຍກິດຈະການດັ່ງກ່າວ ໄດ້ ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ, ສ້າງລາຍ ຮັບຢ່າງໝັ້ນຄົງໃຫ້ແກ່ຄອບຄົວ ທັງ ສ້າງວຽກເຮັດໃຫ້ແກ່ສັງຄົມມີລາຍ ຮັບຕື່ມອີກ. ພ້ອມກັນນີ້, ກໍ່ໄດ້ໄປຢ້ຽມ ຢາມກິດຈະການຜະລິດວາຍໜາກ ໄມ້ (ໜາກມອນ, ໜາກເໜົ້າ, ໜາກ ຂາມປ້ອມ) ຂອງທ່ານ ນາງ ມະລູນ ກອນ ຢູ່ບ້ານໄຊຍະມຸງຄຸນ ແລະ ໄປ ຢ້ຽມຢາມການຜະລິດເຂົ້າໂຂບຂອງ ທ່ານ ທົງລິດ ບ້ານດົງຄຳຫລວງ. ຂະນະດຽວກັນກໍ່ໄດ້ໄປຢ້ຽມ ຢາມຟາມລ້ຽງໄກ່ລາດນາກ້າ ຂອງ ບໍລິສັດນາກ້າຟາມ ຈຳກັດຜູ້ດຽວຢູ່ ບ້ານດົງຄຳຫລວງ ເຊິ່ງໄດ້ຮັບຟັງ ການລາຍງານສະພາບການດຳ ເນີນທຸລະກິດຂອງຟາມດັ່ງກ່າວ ວ່າ: ການລ້ຽງໄກ່ຂອງຟາມແມ່ນ ໄດ້ເລີ່ມລ້ຽງມາແຕ່ປີ 2020 ປັດຈຸ ບັນຢູ່ຟາມມີໄກ່ໄຂ່ 10 ພັນໂຕ ໂດຍ ສາມາດຜະລິດໄຂ່ໄດ້ຫລາຍກວ່າ 2,8 ລ້ານໜ່ວຍຕໍ່ປີ ແລະ ໄກ່ລາດ ຊີ້ນ 20.000 ໂຕ, ຜະລິດໄກ່ໄດ້ ຫລາຍກວ່າ 64 ພັນໂຕຕໍ່ປີ. ສຳລັບ ຕະຫລາດຈຳໜ່າຍແມ່ນສົ່ງໄປຕະ ຫລາດນະຄອນໄກສອນ ພົມວິຫານ, ເຊໂນ ເມືອງອຸທຸມພອນ, ແຂວງບໍລິ ຄຳໄຊ, ແຂວງຫລວງພະບາງ, ນະ ຄອນຫລວງວຽງຈັນ. ນອກຈາກນີ້, ໄດ້ທົດລອງສົ່ງອອກໄປຂາຍຢູ່ປະ ເທດຫວຽດນາມຈຳນວນໜຶ່ງ. ແນວໃດກໍ່ດີ ທ່ານ ສົມໝາຍ ສົງ ວິໄລ ກໍ່ໄດ້ສະແດງຄວາມຍ້ອງຍໍທັງ 4 ກິດຈະການ ທີ່ມີແນວຄິດປະກອບ ສ່ວນໃນການສ້າງສາພັດທະນາກໍ່ຄື ການລ້ຽງສັດ ເພື່ອຂາຍເປັນສິນຄ້າ ຮັບໃຊ້ພາຍໃນໃຫ້ກຸ້ມກິນ ແລະ ຍັງ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ສືບຕໍ່ພັດທະນາການ ຜະລິດໃຫ້ມີຄວາມທັນສະໄໜ ທັງ ຕອບສະໜອງຜະລິດຕະພັນສູ່ຕະ ຫລາດໃຫ້ພຽງພໍ, ພ້ອມທັງພັດທະ ນາຜະລິດຕະພັນໃຫ້ມີຄວາມຫລາກ ຫລາຍ ເພື່ອເພີ່ມຕົວເລືອກແກ່ລູກ ຄ້າໃຫ້ຫລາຍຂຶ້ນ ແລະ ສຳຄັນແມ່ນ ຢາກສົ່ງເສີມໃຫ້ເປັນຜະລິດຕະພັນ ທີ່ມີຄຸນນະພາບທັງກ້າວໄປສູ່ການ ນຳໃຊ້ກາໜາຍໂອດັອບແຫ່ງຊາດ ໃນຕໍ່ໜ້າ. ການແກ້ໄຂຄວາມທຸກຍາກ ແລະ ສົ່ງເສີມການປະກອບອາຊີບ ໃຫ້ໝັ້ນຄົງຍືນຍົງ ເຊິ່ງນອກຈາກ ຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດ, ທຶນຮອນ ຂອງປະຊາຊົນແລ້ວ, ພາກສ່ວນ ກ່ຽວຂ້ອງຕ້ອງໄດ້ເປັນເຈົ້າການ ເອົາໃຈໃສ່ສົ່ງວິຊາການລົງໃກ້ຊິດ ຕິດແທດ ນຳພາປະຊາຊົນເຮັດຕົວ ແລະ ເປັນປົກກະຕິ, ເຊື່ອແນ່ວ່າພະ ຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍຈະບໍ່ເກີດຂຶ້ນກັບ ຕົວທ່ານ, ຄອບຄົວ ແລະ ຄົນທີ່ທ່ານ ຮັກ ແລະ ຄອບຄົວຂອງທ່ານຍັງຈະ ມີສຸຂະພາບທີ່ດີ ແລະ ແຂງແຮງ. ມາຮອດວັນທີ 8 ມິຖຸນາ 2023 ທົ່ວປະເທດມີຜູ້ຕິດເຊື້ອພະຍາດໄຂ້ ຍຸງລາຍສະສົມ 3.848 ຄົນ, ຕິດ ເຊື້ອໃໝ່ 126 ຄົນ, ແຂວງທີ່ຕິດເຊື້ອ ພະຍາດໄຂ້ຍຸງຫລາຍກວ່າໝູ່ແມ່ນ ແຂວງອຸດົມໄຊ 779 ຄົນ, ແຂວງ ຄໍາມ່ວນ 607 ຄົນ, ນະຄອນຫລວງ ວຽງຈັນ 356 ຄົນ ແລະ ແຂວງ ອື່ນໆຕາມລໍາດັບ. ແນວໃດກໍຕາມ ນອກຈາກມີສະ ຕິໃນການປ້ອງກັນຄວບຄຸມພະຍາດ ດັ່ງກ່າວແລ້ວ, ທຸກຄົນຍັງຕ້ອງເຝົ້າ ລະວັງພະຍາດຕາມລະດູການຄື: ພະຍາດໄຂ້ຫວັດໃຫຍ່ ແລະ ພະຍາດ ອື່ນໆ. ດັ່ງນັ້ນ, ຖ້າທ່ານຮູ້ສຶກບໍ່ສະ ບາຍ, ເປັນໄຂ້ບໍ່ຄວນໄປຊື້ຢາມາກິນ ເອງ, ຄວນຮີບຮ້ອນໄປພົບແພດໝໍ ໂດຍໄວຢູ່ສະຖານທີ່ໃຫ້ບໍລິການ ຕ່າງໆ ໃກ້ບ້ານທ່ານຄື: ໂຮງໝໍ ເມືອງ, ໂຮງໝໍແຂວງ, ໂຮງໝໍສູນ ກາງ, ສຸກສາລາ ແລະ ສະຖານ ທີ່ ໃຫ້ບໍລິການອື່ນໆ ເພື່ອຈະໄດ້ກິນຢາ ຕາມແພດໝໍສັ່ງ ແລະ ປິ່ນປົວໃຫ້ທັນ ເວລາ. ຄຸມພະຍາດດັ່ງກ່າວ ດ້ວຍວິທີການ ຕ່າງໆ. ຂໍ້ມູນຈາກສູນຂ່າວສານການ ແພດສຸຂະສຶກສາ ກະຊວງສາທາ ລະນະສຸກ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ພະຍາດໄຂ້ຍຸງ ລາຍເປັນສາເຫດໜຶ່ງຂອງການເຂົ້າ ໂຮງໝໍ ແລະ ການເສຍຊີວິດຂອງ ເດັກນ້ອຍອາຊີ ແລະ ອາເມຣິກາ ລາຕິນ ຊຶ່ງວິທີການ ໂວບັກເຄຍ (Wolbachia method) ຂອງ ໂຄງການຄວບຄຸມປະຊາກອນຍຸງ ໂລກ (WMP) ຈະຊ່ວຍຫລຸດຜ່ອນ ຄວາມສ່ຽງນີ້ ແລະ ປັດຈຸບັນຍັງມີ ທີມ ງານຄວບຄຸມພະຫະນໍາເຊື້ອພະ ຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ ໃນຫລາຍພາກ ສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງ ພ້ອມດ້ວຍປະຊາ ຊົນໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດໄດ້ ພ້ອມກັນເອົາໃຈໃສ່ສ້າງຂະບວນ ການກວດ ແລະ ທໍາລາຍໜອນນໍ້າ ຍຸງລາຍໃນແຕ່ລະຫລັງຄາເຮືອນ ເພື່ອຕ້ານ ແລະ ຄວບຄຸມການລະ ບາດຂອງພະຍາດ ໄຂ້ຍຸງລາຍ ຊຶ່ງ ຕົ້ນຕໍແມ່ນໜອນນໍ້າຍຸງລາຍທີ່ວາງ ໄຂ່ໃນພາຊະນະບັນຈຸນໍ້າໃນເຮືອນ ເຊັ່ນ: ກະໂປະ, ກະປ໋ອງ, ຂວດນໍ້າ, ອ່າງ ຫລື ໂອ່ງເກັບນໍ້າ. ສະນັ້ນ ພາ ຊະນະບັນຈຸນໍ້າທີ່ບໍ່ແມ່ນນໍ້າໃຊ້ຕ້ອງ ໄດ້ຂ້ວມ ຫລື ທຳລາຍຖິ້ມບໍ່ໃຫ້ມີນໍ້າ ຂັງ, ສ່ວນນໍ້າໃນໂອ່ງເກັບນໍ້າດື່ມ, ນໍ້າໃຊ້ຕ້ອງໃສ່ຊາຍ ອາເບດ ເພື່ອບໍ່ ໃຫ້ຍຸງສາມາດວາງໄຂ່ໄດ້. ພ້ອມ ດຽວກັນນັ້ນ ເຈົ້າຂອງເຮືອນຕ້ອງ ໄດ້ເປັນເຈົ້າການໃນການກວດກາ ຕາມເຮືອນໂຕເອງທຸກໆມື້ ແລະ ເປັນ ປະຈໍາຢູ່ສະເໝີເພື່ອຄວາມເປັນລະ ບຽບ ແລະ ສະອາດງາມຕາ, ຖ້າປະ ຕິບັດເຮົາກໍສາມາດກັນ ແລະ ຄວບ ຄຸມພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍບໍ່ໃຫ້ເກີດ ການລະບາດໄດ້. ພ້ອມນັ້ນ ຕ້ອງ ເປັນເຈົ້າການປະຕິບັດມາດຕະການ ປ້ອງກັນພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ ທີ່ກະ ຊວງສາທາລະນະສຸກວາງອອກ ຢ່າງເຂັ້ມງວດ ໂດຍສະເພາະປະຕິ ບັດຫລັກການ 5 ປ ໃຫ້ເປັນປະຈຳ
RkJQdWJsaXNoZXIy MTc3MTYxMQ==