xtgmf]k; 3 09/05/2023 0j k; c]t gsfdko dh k;l6 j ]t[q [75 h ,7v'dkog'y ocsj ']a f gxa oma oltw\mu j ,u 7;k,g0A ,c0'F 3xj '.l gxa ofu 9y 8vo c]t p5 8y me ໂດຍ: ຄ້ອງໃໝ່ © ມາລÆ າ າ ມÇ §ລາວ ma fltot0v'rtoa d'ko ,u 8+ 7j kcI''ko c]t lts;a ffu dko dkoxj Pocx'0v' ltrk[vkdkf [a osk3]d ົ¤§ໜÇ © ່າຕົ າ «ອ່¦ g,n v'v5 m5 ,rvo lqj 'glu ,dkolh k'lu ,n cI''ko.sh xt-k-q o ເນື່ອງໃນໂອກາດວັນກຳມະ ກອນ ໄດ້ໝູນວຽນມາຮອດອີກວາ ລະໜຶ່ງ ເຊິ່ງພະນັກງານທີ່ເຮັດວຽກ ຢູ່ຕາມໂຮງຈັກ ໂຮງງານຕ່າງກໍໄດ້ ສະແດງທັດສະນະຂອງຕົນຕໍ່ນະ ໂຍບາຍທີ່ທາງບໍລິສັດ, ໂຮງຈັກ ໂຮງງານໄດ້ໃຫ້ເຂົາເຈົ້າ ໂດຍສະ ເພາະແມ່ນສະຫວັດດີການ, ເວລາ ເຈັບເປັນທາງໂຮງຈັກ ໂຮງງານກໍ ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ຕໍ່ການປິ່ນປົວ, ເກີດ ລູກກໍມີນະໂຍບາຍພັກຕາມລະບຽບ ທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້. ທ່ານນາງ ນ້ອຍ ສີຫາຈັກ ຫົວ ອາຊີບກະສິກໍາ ແມ່ນເປັນອີກ ອາຊີບໜຶ່ງທີ່ປະຊາຊົນລາວເຮົາ ຍຶດ ຖືເປັນອາຊີບທີ່ສ້າງລາຍຮັບເຂົ້າ ຄອບຄົວ ເພາະວ່າ ມີຄວາມຊໍານິ ຊໍານານ ມີຄວາມຄຸ້ນເຄີຍບາງຄົນ ກໍໃຫຍ່ມາພ້ອມກັບເຮັດການກະສິ ກໍາກໍວ່າໄດ້ ແຕ່ເມື່ອກ່ອນ ຍັງບໍ່ເປັນ ລັກສະນະວິຊາການ ແຕ່ດຽວນີ້ບໍ່ ວ່າພາກລັດ ແລະ ເອກະຊົນ ກໍໄດ້ລົງ ຊຸກຍູ້ປະຊາຊົນ ປູກຝັງລ້ຽງສັດໃຫ້ ເປັນສິນຄ້າ ຫລາຍຂຶ້ນ ຄືລ້ຽງແບບ ມີເຕັກນິກວິຊາການລ້ຽງແບບປະ ສົມປະສານໃນເນື້ອທີ່ດຽວກັນ ເພື່ອ ປະຢັດເນື້ອທີ່ ແລະ ສ້າງລາຍຮັບ ໄດ້ຫລາຍທາງເໝືອນກັບຄອບຄົວ ທ່ານ ພັນສີ ຫອມກິ່ງແກ້ວ ຢູ່ບ້ານ ກາງໂພສີ ເມືອງອຸທຸມພອນ ແຂວງ ສະຫວັນນະເຂດ, ອະດີດພະນັກງານ ນຳນານ ຮອງຫົວໜ້າຂະແໜງລ້ຽງ ຄາ 60 ພັນກີບ ເຊິ່ງໂດຍສະ ເລ່ຍ ແລ້ວ ຂາຍໄກ່ອອກ 4 ຊຸດກໍຕົກເປັນ ເງິນ 60 ກວ່າລ້ານກີບ ນອກນີ້ຍັງມີ ລາຍຮັບອື່ນໆອີກ ປີໜຶ່ງກໍຕົກຢູ່ປະ ມານ 100 ລ້ານກີບຕໍ່ປີ ຈາກການ ເຮັດກະສິກໍາແບບປະສົມປະສານ ເພາະນອກທີ່ເວົ້າມາຂ້າງເທິງແລ້ວ ກໍໄດ້ລ້ຽງງົວພັນປະສົມ 18 ໂຕ, ແບ້ 18 ໂຕ, ພ້ອມທັງປູກພືດປະສົມປະ ສານກັນ ເປັນຕົ້ນໝາກພ້າວ, ໝາກ ຮຸ່ງ, ໝາກກ້ວຍ, ໝາກພິກ, ໝາກ ຂຽບ ແລະ ອື່ນໆອີກ. ທ່ານພັນສີຍັງເວົ້າອີກວ່າ: ການ ເຮັດອາຊີບກະສິກໍາເປັນອາຊີບ ທີ່ ສາມາດສ້າງລາຍຮັບໄດ້ເປັນກອບ ເປັນກໍາ ໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນສະນັ້ນ, ຈຶ່ງຢາກໃຫ້ພັກ-ລັດສົ່ງເສີມປະ ຊາຊົນໃຫ້ຫລາຍຂຶ້ນສິ່ງສຳຄັນໃນ ປັດຈຸບັນກໍ່ຄືຕະຫາດຈໍາໜ່າຍ ທີ່ີມີ ຈໍາກັດ ຖ້າຜະລິດແລ້ວມີຕະ ຫລາດ ຮອງຮັບແບບບໍ່ຈໍາກັດ ຮັບ ຮອງວ່າ ປະຊາຊົນ ຈະຫັນມາເຮັດອາຊີບກະ ສິກໍາຫລາຍຂຶ້ນ. ໜ້າພະແນກແຖວຫ້າ ຂອງບໍລິສັດ ອານປີລາວ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ບ້ານທອງທາ ເມືອງຈັນທະບູລີ ນະຄອນຫລວງ ວຽງຈັນກໍໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ຕົນໄດ້ເຮັດ ວຽກຢູ່ບໍລິສັດນີ້ ມາແຕ່ປີ 2003 ແລະ ກໍມີຄວາມປະທັບໃຈຕໍ່ນະໂຍ ບາຍຂອງບໍລິສັດ ຈຶ່ງເຮັດມາໄດ້ດົນ ປານນີ້, ໂດຍສະເພາະແມ່ນການຖື ພາຄາທ້ອງໄດ້ 7 ເດືອນ ແມ່ນທາງ ບໍລິສັດໄດ້ມີນະໂຍບາຍໃຫ້ເລິກແຕ່ 4 ໂມງແລງ, ນອກຈາກນີ້, ກໍມີການ ພັກປະຈຳປີ 15 ມື້ໃນແຕ່ລະປີ ແລະ ມີຫລາຍໆຢ່າງທີ່ທາງບໍລິສັດມີໃຫ້. ສຳລັບການເຂົ້າເຮັດວຽກແມ່ນເລີ່ມ ເຂົ້າວຽກແຕ່ 8 ໂມງເຊົ້າ ແລະ ເລິກ 5 ໂມງແລງ. ການເຂົ້າມາເຮັດວຽກ ຢູ່ບໍໍລິສັດນີ້ ມາໄດ້ຫລາຍປີໂດຍເລີ່ມ ແຕ່ເງິນເດືອນ ໄດ້ພຽງ 26.000 ກີບ ຈົນມາຮອດປັດຈຸບັນເງິນເດືອນ 4.000.000 ກວ່າກີບ. ພ້ອມນີ້, ກໍມີເງິນຜະລິດອື່ນໆ ໂດຍສະເພາະ ຜະລິດເຄື່ອງໄດ້ຫລາຍເຮົາ ກໍໄດ້ ເງິນເປີເຊັນຫລາຍ. ຂະນະທີ່ທາງ ບໍລິສັດກໍມີນະໂຍບາຍເງິນຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນແມ່ນເງິນກິນເຂົ້າສຳລັບ ຄົນນອນນອກຜູ້ໜຶ່ງ 60.000 ກີບ ແລະ ນອນໃນຜູ້ໜຶ່ງ 70.000 ກີບ ຕໍ່ໜຶ່ງອາທິດ ທັງມີປະກັນສັງຄົມໃຫ້ ພະນັກງານທຸກຄົນ, ຖ້າວ່າເຈັບເປັນ ໜັກ ທັງບໍລິສັດກໍໄດ້ເອົາໄປໂຮງໝໍ ເພື່ອປິ່ນປົວ ໂດຍລວມແລ້ວການ ເຮັດວຽກຢູ່ຕາມບໍລິສັດ, ໂຮງຈັກ ໂຮງງານ ກໍເໝືອນກັບເຮັດວຽກ ນຳລັດເຊັ່ນດຽວກັນ. ເປັນເວລາ ຫລາຍປີມານີ້ ທີ່ເຮັດວຽກຢູ່ບໍລິສັດ ດັ່ງກ່າວ ກໍເຮັດໃຫ້ຄອບຄົວມີຢູ່ມີ ກິນ, ມີລາຍຮັບຢ່າງໝັ້ນຄົງ. ພ້ອມດຽວກັນນີ້,ທ່ານນາງນ້ອຍ ອັນພະນັນ ພະນັກງານຕັດຫຍິບ ຢູ່ ບໍລິສັດ ອານປີລາວ ໄດ້ສະແດງທັດ ສະນະຕໍ່ນະໂຍບາຍທີ່ມີຕໍ່ພະນັກ ງານວ່າ: ຕົນຫາກໍມາເຮັດວຽກຢູ່ບໍລິ ສັດນີ້ ໄດ້ເດືອນກວ່າ ແລະ ກໍໄດ້ຮັບ ເງິນເດືອນຫລາຍກວ່າ 1.000.000 ກີບ, ສຳລັບນະໂຍບາຍອື່ນທາງ ບໍລິສັດ ກໍມີຕໍ່ພະນັກງານທຸກຄົນ ໂດຍສະເພາະແມ່ນເວລາເຈັບເປັນ ສຸກເສີນເພິ່ນກໍນະໂຍບາຍໃຫ້ພັກ ຜ່ອນ ທັງເອົາໃຈໃສ່ນຳເຮົາໄປປິ່ນ ປົວຫາຍດີແລ້ວຈຶ່ງມາເຮັດວຽກ ປົກກະຕິ. ນອກຈາກນີ້, ກໍມີນະໂຍ ບາຍພັກວຽກໃຫ້ພະນັກງານ ໂດຍ ສະເພາະແມ່ນວັນກຳມະກອນ ແລະ ວັນສຳຄັນຕ່າງໆຂອງຊາດເຮົາ. ບໍລິສັດອານປີລາວແມ່ນບໍລິສັດ ໜຶ່ງທີ່ມີ 2 ສາຂາ. ໃນນັ້ນ, ສາຂາ ໜຶ່ງແມ່ນຜະລິດໝວກ ແລະ ອີກສາ ຂາໜຶ່ງແມ່ນຜະລິດເສື້ອຜ້າສົ່ງອອກ ໄປຕ່າງປະເທດ. ສຳລັບໝວດແມ່ນ 80% ແມ່ນສົ່ງໄປອາເມລິກາ ແລະ ອີກ 20% ແມ່ນສົ່ງໄປປະເທດຍີ່ ປຸ່ນ, ອັງກິດ, ແມັກຊິກໂກ, ອອດ ຕະເລຍ... ໃນແຕ່ລະມື້ ສາມາດຜະ ລິດ ໄດ້ປະມານ 40.000 ໂຕ ແລະ ແລະ ເດືອນໜຶ່ງຜະລິດ ໄດ້ປະມານ 1.000.000 ລ້ານໂຕ. ພາບປະກອບ ພາບປະກອບ ພາບປະກອບ ສັດ ແລະ ການປະມົງ ພະແນກກະສິ ກໍາ-ປ່າໄມ້ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ. ເປີດເຜີຍວ່າ: ເລີ່ີມຕົ້ນເຮັດອາ ຊີບກະສິກຳ ເບື້ອງຕົ້ນແມ່ນໄດ້ລົງ ທຶນໃສ່ການບຸກເບີກເນື້ອທີ່ສ້າງຄ ອກ, ດຶງໄຟຟ້າ, ເຈາະ ນໍ້າບາດານ, ຂຸດໜອງສະ 3 ໜອງ ປະມານ 200 ກວ່າລ້ານກີບ, ໃນເນື້ອທີ່ 5,3 ເຮັກຕາ ໂດຍເລີ່ມຈາກການລ້ຽງ ໝູພັນທີ່ໂຄງການໂຄເປຍເປັນຜູ້ສະ ໜັບສະໜູນ ໃນປີ 2019 ຫລັງ ຈາກນັ້ນຈຶ່ງໄດ້ຫັນມາລ້ຽງໄກ່ ປະດູ ດໍາ ເຊິ່ງເປັນລູກປະສົມໄກ່ລາດ ອີຢິບ, ມີພໍ່ພັນ, ແມ່ພັນ 100 ໂຕ ປີໜຶ່ງລ້ຽງໄດ້ 4 ຊຸດ, ຊຸດໜຶ່ງມີ ປະມານ 1.000 ໂຕ, ລ້ຽງໄດ້ປະ ມານ 2 ຫາ 3 ເດືອນກໍ່ສາມາດຂາຍ ໄດ້ ຕົກຢູ່ໂຕລະໂລເຄິ່ງ ຂາຍໃນລາ ແວດລ້ອມ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ, ຄວາມພະຍາ ຍາມຂອງລາວເຮົາ ໃນການແກ້ໄຂ ບັນຫາການປ່ຽນແປງຂອງສະພາບ ອາກາດໃນໄລຍະຜ່ານມາ ແມ່ນມີທັງ ດ້ານນິຕິກໍາ, ນະໂຍບາຍ ແລະ ແຜນ ງານ. ນອນຢູ່ໃນແຜນບຸລິມະສິດຕົ້ນຕໍ ນັ້ນຍັງມີຍົກລະດັບການຈັດຕັ້ງປະຕິ ບັດ ຄາດໝາຍສູ້ຊົນຮອດປີ 2050... ບົດນີ້ຂໍຍົກຂົງເຂດການປ່ຽນ ແປງການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ແລະ ປ່າໄມ້ ໂດຍມີເປົ້າໝາຍຫລຸດຜ່ອນການ ປ່ອຍທາດອາຍເຮືອນແກ້ວຈາກການ ທຳລາຍ ແລະ ການເຮັດໃຫ້ປ່າໄມ້ ເຊື່ອມໂຊມ, ການອະນຸລັກປ່າໄມ້, ການຄຸ້ມຄອງປ່າໄມ້ແບບຍືນຍົງ, ເຂດກັນຊົນຂອງປ່າສະຫງວນແຫ່ງ ຊາດ ແລະ ເຂດສະຫງວນອື່ນໆ ແລະ ການເສີມຂະຫຍາຍມວນທາດກາກ ບອນຂອງປ່າ. ທີ່ຍົກຂຶ້ນມາເພື່ອ ແລກປ່ຽນຄໍາເຫັນຕໍ່ກໍ່ແມ່ນເຮັດແນວ ໃດໃຫ້ແຜນການປູກຕົ້ນໄມ້ໃນປີນີ້ ບັນລຸຄາດໝາຍທີ່ວາງໄວ້ທຸກປະ ການ. ຕິດພັນກັບການປູກກໍ່ແມ່ນການ ປົກປັກຮັກສາ ເພື່່ອໃຫ້ຕົ້ນໄມ້ເຕີບ ໃຫຍ່ຕາມການເວລາອັນຄວນ ເພື່ອ ສືບຕໍ່ຂະຫຍາຍຕາໜ່າງເນື້ອທີ່ປ່າໄມ້ ໃຫ້ກວມກວ້າງຕາມເປົ້າໝາຍ 70% ໃນທົ່ວປະເທດ ເຊິ່ງພວກເຮົາກໍ່ໄດ້ ພ້ອມກັນປະຕິບັດແຜນສູ້ຊົນນີ້ມາ ຫລາຍປີ. ມາປີນີ້ສະພາບໄຟໄໝ້ ລາມປ່າໄດ້ເກີດຂຶ້ນຫລາຍ ເມື່ອສົມ ທຽບໃສ່ຫລາຍປີຜ່ານມາ ເຊິ່ງເຮັດ ໃຫ້ປ່າເສຍຫາຍຫລາຍພໍສົມຄວນ ເຊິ່ງຈະດ້ວຍສາເຫດໃດກໍ່ດີ ຜົນກະ ທົບນັ້ນແມ່ນມີຫລາຍ ທັງເລື່ອງ ຄວາມເສຍຫາຍເນື້ອທີ່ປ່າໄມ້ ແລະ ສະພາບຄວັນໄຟກະທົບການດໍາລົງ ຊີວິດບໍ່ສະເພາະບ້ານເຮົາ, ທັງບ້ານໃກ້ ເຮືອນຄຽງບັນຫາໄຟໄໝ້ລາມປ່າໄດ້ ກາຍເປັນບັນຫາທີ່ທຸກປະເທດ ຕ້ອງ ໄດ້ຮ່ວມມືກັນແກ້ໄຂ. ຜົນກະທົບທີ່ ຕາມມາຈາກການປ່ຽນແປງຂອງສະ ພາບຝົນຟ້າອາກາດແມ່ນມີຫລາຍ, ຮ້າຍແຮງໜ້ອຍ-ຫລາຍ ຕ່າງກັນໄປ ເຊິ່ງມັນແມ່ນຜົນຂອງການກະທໍາ ຂອງມະນຸດເຮົານີ້ເອງສະສົມບັນຫາ ມາຫລາຍສິບປີ ທັງຈາກການຂຸດ ຄົ້ນນໍາໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ບໍ່ຄໍານຶງຄວາມຍືນຍົງເທົ່າທີ່ຄວນ ເປັນຕົ້ນການເຮັດໃຫ້ຊັບພະຍາກອນ ປ່າໄມ້ຫລຸດຫລົງ, ເນື້ອທີ່ປ່າດົງພົງ ໄພນັບມື້ໜ້ອຍ, ການປູກໄມ້ໃຫ້ເປັນ ປ່າດົງອັນຕຶບໜາຕ້ອງອາໄສເວລາ ຫລາຍສິບປີ ຫລື ເປັນຮ້ອຍປີຂຶ້ນໄປ. ອີກບໍ່ພໍເທົ່າໃດມື້, ວັນປູກຕົ້ນໄມ້ ແຫ່ງຊາດ ກໍ່ຈະມາເຖິງ, ພວກເຮົາ ກຽມກັນແຕ່ດຽວນີ້ຕາມເງື່ອນໄຂທີ່ມີ ເພື່ອປູກຕົ້ນໄມ້ໃຫ້ເປັນປ່າ, ເປັນອຸດ ສາຫະກໍາ, ເພື່ອສ້າງລາຍຮັບ, ເພື່ອ ເປັນຮົ່ມ-ປະດັບປະດາ, ເພື່ອໃຫ້ອອກ ໝາກ... ທຸກຄົນມີຄວາມສໍາຄັນໃນການ ປົກປັກຮັກສາສະພາບແວດລ້ອມໃຫ້ ຄວາມເປັນປົກກະຕິ, ບຸກຄົນ-ນິຕິບຸກ ຄົນ ປູກເພື່ອປະກອບສ່ວນໃຫ້ເນື້ອ ທີ່ປ່າຂອງປະເທດອຸດົມສົມບູນເພີ່ມ ຂຶ້ນ, ປະກອບສ່ວນໃຫ້ເນື້ອທີ່ປ່າໂລກ ເພີ່ມຂຶ້ນ, ບັນຫາໂລກກໍ່ຄືບັນຫາເຮົາ, ສະນັ້ນ ຈຶ່ງສົມຄວນປະກອບສ່ວນເຮັດ ໃຫ້ໂລກຮົ່ມເຢັນ. ໄລຍະແຕ່ກາງເດືອນເມສາ ມານີ້, ຫລາຍບ່ອນປະສົບສະພາບ ອາກາດຮ້ອນເອົ້າຝົນບໍ່ຕົກ, ບາງ ບ່ອນມີແຕ່ລົມມີລັກສະນະພາຍຸ ແລະ ບາງບ່ອນທັງຝົນທັງລົມໝາກ ເຫັບຕົກ...ມັນຊ່າງຕ່າງກັນ, ສະແດງ ເຖິງການປ່ຽນແປງຂອງສະພາບລົມ ຟ້າອາກາດ, ເວລາສົມຄວນຝົນຕົກ ກໍ່ບໍ່ຕົກ, ຍາມຝົນເກີດນໍ້າຖ້ວມ...ບັນ ຫາແບບນີ້ມີທົ່ວໄປໃນໂລກ, ຕ່າງ ແຕ່ບ່ອນຮ້າຍແຮງ ແລະ ຄ່ອຍ. ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ເປັນບັນຫາໜຶ່ງທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບໃນ ທົ່ວໂລກ, ໂດຍສະເພາະຜົນກະທົບທີ່ ມີຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງ ຄົມ. ນັກວິທະຍາສາດ ຫລື ອົງການ IP$$ ໄດ້ຢັ້ງຢືນດ້ານວິຊາການວ່າ ສະພາວະໂລກຮ້ອນ ໄດ້ເກີດຂຶ້ນແລ້ວ ໂດຍສະເພາະອຸນຫະພູມສະເລ່ຍຂອງ ໂລກ ໄດ້ເພີ່ມຂື້ນແລ້ວ 1˚C ສູງເກີນ ເກນປົກກະຕິ ແລະ ຍັງຈະສືບຕໍ່ເພີ່ມ ຂຶ້ນ ເຖິງ 1,5˚C ໃນປີ 2040 ຖ້າຍັງ ມີການສືບຕໍ່ປ່ອຍທາດອາຍເຮືອນ ແກ້ວ ໃນລະດັບປະຈຸບັນ. ບັນຫານໍ້າຖ້ວມອັນເກີດ ຈາກ ການປ່ຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດ, ເກີດພາຍຸຝົນແກ່ຍາວ, ລາວເຮົາ ປະເຊີນໜ້າມາແລ້ວ ເຊິ່ງໄດ້ຮັບຜົນ ເສຍຫາຍໜັກ ໃນໄລຍະປີ 2009 (ພະຍຸເກດສະໜາ), 2011 (ພະຍຸ ນົກເຕັນ), 2018 (ພະຍຸເຊິນ ຕິງ). ອີງຕາມຂໍ້ມູນຈາກກະຊວງຊັບ ພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງ
RkJQdWJsaXNoZXIy MTc3MTYxMQ==